معرفی گیاه سرخس

سرخس یکی از گیاهان زیبا، سریع الرشد و سرسبزی است که برای نگهداری در محیط آپارتمانی مناسب می‌باشد. برگ‌های دراز و هلالی شکل آن از قلب گیاه می‌روید و با حالت پرمانند و انبوه خود چه در باغچه و یا روی میز کنسول‌ها و کنار مجسمه‌ها جنبه تزیینی بسیار زیبایی دارد.

سرخس با نام علمی "Nephrolepsis" بومی مناطق استوایی است که دارای 30 گونه متفاوت می‌باشد. این گیاه ساقه ندارد و برگ‌ها مستقیماً از ساقه‌های زیرزمینی بیرون می‌آیند. طول برگ‌های آن معمولاً ۷۰-۲۰ سانتیمتر است که البته در زادگاه اصلی خود می‌تواند حتی به ۲۵۰ سانتیمتر نیز برسد. این گیاه یکی از بهترین گیاهان برای از بین بردن آلاینده‌های محیط‌های بسته مانند منزل و محل کار است. بیشتر سرخس‌ها را می‌توان در خانه نگهداری کرد، اما باید همیشه از آن‌ها مراقبت نمود. خاک سرخس هیچگاه نباید خشک باشد و هوای اطراف برگ‌های سرخس نیز باید همیشه مرطوب باشد. برگ‌های این گیاه نیز بلند و زیبا بوده و تصویر زیبایی دارند. البته نگهداری آن در کشوری مانند انگلیس که بیش از نیمی از سال هوا بارانی و ابری است، کار آسانی است اما نگهداری آن در هوای گرم و خشک تهران کمی مشکل اما امکان‌پذیر است. این گیاه به رطوبت زیاد نیاز دارد. سرخس، در مجاورت دود حاصل از سوخت زغال و گازهای دیگر می‌میرد، زیرا این مواد برای سرخس، سمی است و به همین دلیل در گذشته امکان قرار دادن این گیاه در خانه‌ها نبود. اما امروزه در اکثر خانه‌ها به دلیل نصب شوفاژ به جای بخاری، دود بسیار کمتری در هوا وجود دارد و به همین دلیل می‌توان این گیاه زیبا را در خانه نیز پرورش داد.

برای تهیه بذر گیاه زیبای سرخس بوستون می توانید از اینجا در فروشگاه نازبو اقدام به خرید کنید.

همچنین بخوانید : نحوه ساخت تراریوم در لامپ

انواع سرخس در ایران

پرسیاوشان معمولی : این سرخس، در نقاط مرطوب، در کنار جویبارها و در حلقه چاههای آب شمال ایران می‌روید. برگ دارای دمبرگ دراز بی کرک و براق با پهنی از تقسیمات کوچک است.
پرسیاوشان پا سیاه : قسمت انتهایی برگ این سرخس، تقسیمات باریک و فراوان داشته و دمبرگ آن براق سیاه است.
سرخس مار زبان : دارای دو نوع برگ عقیم و بارور است. برگ عقیم فاقد هاگدان، بیضی شکل دارای کناره‌های کامل و برگ باور، بسیار باریک، لوله ای شکل و حامل دو ردیف اسپورانژ است.
سرخس بسپایک : حلقه مکانیکی اسپورانز در این سرخس ناقص بوده، رگبرگ‌های فرعی برگ‌ها که مرکز به لبه یا کناره آن نمی‌رسند. این گیاه در تمام سال سبز و دارای برگ‌های پایا یا چند ساله است.
زنگی دارو : ساقه زیرزمینی این سرخس، پوشیده از بقایای پوسیده برگ‌های قبلی است. حلقه مکانیکی اسپورانژ در این گیاه ناقص است.
سرخس بلوطی : این گیاه بدون گل جذاب دارای ساقه ای خزنده است که درست در زیر سطح زمین به صورت افقی رشد می‌کند، از این ساقه برگ ساقه‌های سبز رنگی به صورت عمودی رشد می‌کنند که به آهستگی برافراشته می‌شوند.

برای خرید بذر گل و گیاهان زینتی به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

دیگر انواع گل سرخس عبارتند از :

1- سرخس برگ پهن
2- سرخس معمولی مجعد
3- سرخس شاخ گوزنی
4- سرخس معمولی یا بسفایج 
5- سرخس برگ بیدی

نحوه نگهداری از گیاه سرخس و نیازها

آبیاری: به آبیاری نسبتاً زیادی احتیاج دارد و خاک گلدان آن نباید هیچوقت خشک باشد. از طرفی آبیاری سرخس، نباید به گونه‌ای باشد که غرقابی شود زیرا این مساله منجر به پوسیدگی گیاه خواهد شد. سرخس در زمستان به آبیاری کمتری احتیاج دارد.

دما: گرمایی متوسط و دمایی بین ۱۷ تا ۲۲ درجه سانتیگراد برای سرخس مطلوب است. حداقل سرمای قابل تحمل برای سرخس، ۱۱ درجه و حداکثر گرمای قابل تحمل برای آن ۲۳ درجه سانتیگراد است نور: اگر چه این گیاه مکان کم نور را به خوبی تحمل می‌کند اما وجود نور متوسط تا کامل در محیط به رشد خوب آن کمک می‌کند. به هر حال این گیاه را به دور از نور مستقیم آفات نگهدارید. نور مستقیم آفتاب موجب چروکیدگی برگ‌ها می‌شود و لکه‌های قهوه‌ای رنگ در حاشیه یا پهنک برگ‌ها تولید می‌شوند.

برای خرید کود آهن مایع به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

خاک: خاک باید غنی از مواد غذایی باشد و بافتی سبک با زهکشی مناسب داشته باشد. مخلوط خاکی مناسب گیاه سرخس عبارت است از: ۱/۳ قسمت خاک لومی+۱/۳ قسمت شن یا پرلایت+ ۱/۳ قسمت خزه پیت موس اسفاگنوم+ یک قسمت کود گاوی بسیار پوسیده+ نصف پیمانه زغال+نصف پیمانه سنگریزه کوچک.
کوددهی و تغذیه: در طی ماه‌های رشد هر دو هفته یکبار با کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی با فرمولی سبک همانند ۱۰-۱۰-۱۰ البته با نصف غلظت معمول غذادهی کنید. گیاه را در طی ماه‌های سرد با فواصل بیشتری کود دهید به عنوان مثال ماهی یک مرتبه البته با همان غلظتی که نصف غلظت معمول است.

تعویض گیاه: اگر ریشه گیاه تمام فضای داخلی گلدان را فرا گرفت زمان تعویض گلدان فرا رسیده است. گلدان سرخس را در فصل بهار تعویض کنید. گلدان سرخس‌های جوان را باید هر ساله تعویض نمایید. هنگام تعویض گلدان مراقب باشید طوقه آن را زیر خاک نبرید.

برای خرید بذر کاکتوس به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

نحوه تکثیر سرخس

این گیاه را می‌توان به دو روش تکثیر کرد:

روش اول: زمانی كه گیاه ساقه‌های رونده ریشه‌زا تولید می‌كند در صورت تماس انتهای ساقه‌ها با خاک گیاهان كوچك بوجود می‌آیند كه پس از ریشه دار شدن، با جدا كردن و پرورش آنها می‌توان گیاهان جدیدی تولید کرده این روش زمانی كه گیاه در طول بهار و تابستان فعالی است عملی خواهد بود، برای این روش گلدان‌هایی با قطر دهانه 9 سانتیمتر، حاوی كمپوست بذر و قلمه یا كمپوست گلدانی مناسب خواهد بود. خاک را به اندازه کافی مرطوب کنید و دمای محیط را 18 تا 20 درجه سانتیگراد نگهدارید. روش دوم: روش دیگر تکثیر سرخس، استفاده از هاگ‌های بوحود آمده در سطح زیرین برگ‌ها است. هاگ‌ها را روی یك صفحه کاغذ سفید جمع آوری کنید و در سینی بذر حاوی كمپوست بذر و قلمه، به شکل پراکنده روی سطح خاک بکارید. گلدان یا سینی بذر را با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید و در دمای 21 درجه سانتیگراد نگاهدارید. زمانی كه سرخس‌ها جوان تقریبا 5/2 سانتیمتر شدند، آنها را بیرون آورده و هر یك را در گلدانی با قطر دهانه 6 سانتیمتر حاوی كمپوست گلدانی بکارید و زمانی كه بزرگتر شدند. گلدان‌ها را نیز بزرگتر كنید. گیاه را همیشه دور از تابش مستقیم خورشید بگذارید. بهتر است آبیاری از زیر انجام گیرد یعنی گلدان را در بشقابی قرا داده و آب را داخل بشقاب پر كنید. ضمناً گاهی گیاه را با یك سمپاش كوچك خیس نمایید.

برای خرید ابزار باغبانی به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

علت خشک شدن گیاه سرخس ، آفات و بیماری‌ها

علت وجود بیماری‌های قارچی : برای جلوگیری از شیوع بیماری‌های قارچی از بستر کاشت ضدعفونی شده استفاده کنید و گیاهان را در صبح آبیاری کنید تا با رسیدن شب رطوبت اضافه بستر کاشت از آن خارج شده باشد.
علت زرد شدن برگ‌های گیاه سرخس : خشکی کشیدن گیاه منجر به سوختن و قهوه‌ای شدن نوک برگسار و آبیاری بیش از اندازه آن موجب خفگی ریشه‌ها و زردی و ریزش برگسار می‌شود.
علت سوختن حاشیه برگ‌های سرخس : رطوبت محیط یکی از عوامل قهوه‌ای شدن و سوختن حاشیه برگ‌های این گیاه است. کوددهی بیش از اندازه گیاه نیز یکی از دلایل سوختن و قهوه‌ای شدن حاشیه برگسار گیاه است.
قهوه‌ای شدن شدن برگ‌های سرخس : کمبود رطوبت محیط یکی از عوامل قهوه‌ای شدن و سوختن حاشیه برگ‌های این گیاه است.