خلاصه اطلاعات
- نام: نخود فرنگی
- نام گیاه‌شناسی: Pisum sativum
- خانواده گیاه: Fabaceae
- بومی مناطق: شمال آفریقا و غرب آسیا
توضیحات کلی
برای کاشت نخود فرنگی کسب اطلاعات در رابطه با شرایط این محصول ضروری است. نخود فرنگی به عنوان یک حبوبات یک‌ساله شناخته می‌شود که به واسطه غلاف‌های خوراکی و دانه‌هایی که در این غلاف‌ها وجود دارد کاشته می‌شود. این گیاه یک‌ساله است و بعد باردهی، چرخه زندگی خود را کامل می‌کند. نخود فرنگی دارای انواع بوته‌ای و رونده می‌باشد و می‌تواند تا ارتفاع 30 تا 200 سانتی‌متر رشد کند. انواع بلندتر این گیاه رونده هستند و از داربست و پشتیبان بالا می‌روند. این گیاهان برگ‌های مرکب با 1 تا 3 جفت برگ‌های کوچیک‌تر بیضی‌شکل دارند که طول هر کدام از این برگ‌ها بین 1 تا 6 سانتی‌متر است.
جهت خرید بذر نخودفرنگی کلیک کنید!
گل‌هایی که بعد از کاشت نخود فرنگی می‌رویند، معمولاً گل‌هایی به رنگ سفید یا صورتی هستند. این گل‌ها خودشان گرده‌افشانی می‌کنند و پایه نر و ماده گیاه در همان گل‌ها وجود دارد. معمولاً ترکیب نر و ماده گیاه قبل از باز شدن گل رخ می‌دهد که نام علمی آن که کلیستوگامی می‌باشد. این گل‌ها به علاف‌های سبز تبدیل شوند که 2 تا 10 نخود فرنگی را در خود جای می‌دهند و می‌توانند راست یا منحنی باشند. معمولاً نخود فرنگی‌ها قبل از بلوغ کامل شیرین‌تر هستند و برداشت محصولات در این بازه زمانی مناسب‌تر خواهد بود.
کاشت نخود فرنگی و نکات مهم در این زمینه
حقایق جالب برای کاشت نخود فرنگی
اگر می‌خواهید به کاشت نخود فرنگی بپردازید، بد نیست که در رابطه با حقایق جالب موجود در این زمینه بیشتر بدانید.
- چندین هزار سال است که نخود فرنگی‌ها در سراسر جهان کاشته می‌شوند. برای اولین بار در حدود 7000 سال قبل از میلاد بود که این گیاه در خاورمیانه و کشور‌های سوریه، ترکیه و عراق پرورش داده شد.
- به واسطه مقادیر بالای پروتئین، نخود فرنگی به عنوان یک سوپر غذا شناخته می‌شود.
- این محصولات منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان هستند که می‌توانند به کاهش التهاب و افزایش سیستم ایمنی بدن کمک کنند. علاوه بر این موضوع، در نخود فرنگی ترکیبات شیمیایی وجود دارند که می‌توانند از بروز سرطان جلوگیری کنند.
- این محصولات در کشف اصول ژنتیکی تاثیر گذار هستند. گرگور مندل، پدر ژنتیک، آزمایش‌هایی را روی این گل انجام داد که باعث شناسایی ژن‌های غالب و مغلوب و پایه‌گذاری علم ژنتیک مدرن شد.
- درست مانند حبوبات دیگر، این محصولات می‌توانند با همزیستی با باکتری ها و بهبود شرایط زیستی خاک را غنی کنند و به حاصلخیزی آن کمک نمایند.
بررسی انواع نخود فرنگی
برای کاشت نخود فرنگی شناخت انواع این گیاه نیز تاثیرگذار خواهد بود. به طور کلی سه نوع نخود فرنگی خوراکی وجود دارد: نخود فرنگی برفی، نخود فرنگی باغی و نخود فرنگی قندی.
- نخود فرنگی باغی: این محصولات به عنوان نخودهای انگلیسی نیز شناخته می‌شوند که نخودهای شیرین و نشاسته‌ای درون غلاف‌های نسبتاً سخت و غیرقابل خوردن هستند. این غلاف‌ها اندازه‌ای حدود 7 تا 10 سانتی‌متر دارند. قبل از میل کردن، این نخودها باید پوست کنده شوند زیر غلاف‌ها قابل خوردن نیستند.
- نخود فرنگی برفی: این نخود فرنگی‌ها دارای غلاف‌های صاف، عریض و خوراکی می‌باشند که شیرین و ترد هستند. غلاف‌های این نوع نخود فرنگی، نخود های بسیار کوچک دارند. شما می‌توانید نخودها را به همراه غلاف بخورید. اگرچه ممکن است رگه‌هایی در اطراف غلاف وجود داشته باشد که قابل جدا‌سازی هستند. شما می‌توانید این محصولات را به صورت خام، پخته یا سرخ کرده میل نمایید.
- نخودهای شیرین: این محصولات ترکیبی بین نخودهای واقعی و نخودهای برفی هستند. این نخودهای شیرین غلاف‌های خوراکی ترد شیرینی دارند. شما می‌توانید غلاف‌ها را به طور کامل میل کنید. این گونه از نخود فرنگی که در سال 1979 معرفی شد روند کاشت بسیار آسانی دارد. شما می‌توانید این نخودها را به صورت خام نیز مصرف کنید.
هر کدام از انواع این نخودها طعم و بافت خاص خودشان را دارند. شما می‌توانید با توجه به نیاز خود از این محصولات بهره ببرید.
کاشت نخود فرنگی
نخود فرنگی‌های ثابت و رونده
برای کاشت نخود فرنگی شما می‌توانید دو نوع از دسته‌بندی‌های مهم این گیاه یعنی انواع ثابت یا رونده محصول را تهیه نمایید. در ادامه، بیشتر در رابطه با انواع ثابت و رونده این محصولات صحبت کرده‌ایم.
نخود فرنگی ثابت یا بوته‌ای
- عادات رشد: این گیاهان دارای فرم رشد فشرده‌ای هستند و وقتی به ارتفاع مشخصی می‌رسند، دیگر قد نمی‌کشند. این ارتفاع بین 30 تا 100 سانتی‌متر متغیر است. هنگامی که گیاهان بالغ شدند، به صورت عمودی قد نمی‌کشند و توان خود را روی تولید گل و غلاف می‌گذرند.
- اختلافات گیاهی
- ساختار ساقه: این نوع نخودها دارای ویژگی هستند که رشد عمودی آن‌ها را محدود می‌کند.
- چرخه رشد: نخودهای ثابت دارای دوره رشد متمرکزتری هستند و معمولاً زودتر از انواع بالا رونده به بلوغ می‌رسند.
- سیستم ریشه: سیستم ریشه‌ای گیاهان کم‌عمق ولی پراکنده‌تر است پس می‌توانید این محصولات را در گلدان نیز بکارید.
- حمایت: معمولاً این گیاهان به واسطه‌ی قد کوتاه نیاز به حمایت ندارند اما می‌توان برای آن دسته از گیاهانی که بیشتر رشد کرده‌اند از چوب یا داربست برای حمایت بهره برد.
- مناسب برای: شما می‌توانید از این رقم برای کاشت در گلدان و ظروف به واسطه سیستم ریشه‌ای و نوع رشد بهره ببرید.
نخود فرنگی بالا رونده
- عادات رشد: گیاهان بالا رونده دارای الگوی رشد نامحدودی هستند. این گیاهان حتی در برخی موارد می‌توانند به ارتفاع 2 متر نیز برسند. حتی پس از گل‌دهی نیز رشد این رقم متوقف نمی‌شود و بار می‌دهد.
- اختلافات گیاهی
- ساختار سازه: این گیاهان دارای ویژگی‌هایی هستند که رشد عمودی آن‌ها به صورت مداوم را تضمین کرده است.
- چرخه رشد: این دسته از نخود فرنگی‌ها دوره رشد و برداشت طولانی دارند و می‌توانند برای تولید مداوم در هر فصلی از سال مناسب باشند.
- سیستم ریشه: این نخودها سیستم ریشه عمیق‌تری را دارند که از رشد عمودی آن‌ها به خوبی حمایت می‌کند.
- حمایت: به طور کلی این دسته از گیاهان به یک زیرساخت اصلی مثل داربست نیاز دارند. استفاده از بسترهای حمایتی می‌تواند میزان رشد و باردهی این محصولات را افزایش دهد.
- مناسب برای: این محصولات می‌توانند برای باغبانی عمودی مناسب باشند و امکان این را دارند که کشاورزی در فضایی کوچک را امکان سازند.
هر کدام از انواع این نخود فرنگی‌ها با توجه به فضای باغ و شرایط باغبانی مزایای خاص خودشان را دارند. باغبانان می‌توانند با توجه به نیاز خود روند کاشت را پیش ببرند.
نخود فرنگی‌های ثابت و روند
اطلاعات پایه‌ای در رابطه با کاشت نخود فرنگی
- نیاز به نور: نور کامل خورشید
- نیاز به آب: متوسط
- نیاز به خاک: خاک حاصلخیز با زه‌کشی خوب. خاک‌های لومی که مقدار زیادی مواد آلی دارند
- پی اچ خاک: 6 تا 7.5
- اندازه گلدان برای کاشت: گلدان با قطر 30 سانتی‌متر
کاشت نخود فرنگی
برای کاشت نخود فرنگی باید بدانید که این محصولات برای رشد در آب و هوای سرد مناسب هستند. دمایی بین 13 تا 18 درجه سانتی‌گراد برای رشد این گیاه دمایی مناسب است. نخود فرنگی می‌تواند دمای سرد تا منفی 6.5 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند. بهترین زمان برای کاشت این گیاه اوایل بهار یا اواخر تابستان است. شما باید هنگامی که دمای خاک حداقل 5 درجه سانتی‌گراد است بذرها را به طور مستقیم در خاک بکارید. با اضافه کردن مقدار کمپوست به خاک می‌توانید به بهبود زه‌کشی خاک کمک کنید زیرا نخود فرنگی‌ها نمی‌توانند در شرایط غرقابی رشد کنند. شما باید عمق کاشت بذر را سه برابر قطر آن در نظر بگیرید. معمولاً در دمای خاک با 15.5 درجه سانتی‌گراد، نشاها بعد از گذشت 9 الی 13 روز رشد می‌کنند. حتماً به استفاده از خاک مناسب با زه‌کشی خوب توجه داشته باشید زیرا این گیاه نمی‌تواند رطوبت بالا را تحمل کند.
در مناطقی با زمستان‌های یخ‌زده اوایل بهار و در مناطق با زمستان‌های ملایم پاییز یا زمستان
نکته: تقویم باغبانی را برای انتخاب زمان کشت مناسب مورد بررسی قرار دهید.
- فاصله کاشت: بین 5 تا 8 سانتی‌متر بین گیاهان و 45 سانتی‌متر بین ردیف‌ها
- روش کاشت بذر: به صورت مستقیم
- عمق کاشت بذر: 2.5 سانتی‌متر
- زمان برداشت: 9 تا 11 هفته از زمان کاشت بذر
- ارتفاع و گستردگی: 2 متر ارتفاع، گستردگی با توجه به نوع گیاه
- قابل رشد از طریق: بذر
مراقبت و نگه‌داری بعد از کاشت نخود فرنگی
- نکات آبیاری: گیاه را به طور منظم آبیاری کنید و اجازه ندهید آبیاری به غرقابی تبدیل شود. این گیاه به کپک پودری حساس می‌باشد پس بهتر است در اوایل روز باغ را آبیاری کنید. آبیاری را از نزدیک ریشه‌ها و بدون خیس کردن برگ‌ها پیش ببرید.
- کوددهی: هر ماه کود متعادل را به گیاه برسانید.
- هرس کردن: نیاز به هرس نیست
- حمایت: برای نوع بالارونده از تیرک و داربست استفاده کنید.
برای حمایت از انواع گونه‌های نخود فرنگی می‌توانید از سازه‌هایی بهره ببرید.
- شما می‌توانید تیرها یا پایه‌های عمودی را با ارتفاع تقریباً 2 متر را در زمین بکارید و بعد مش یا سیم‌ها را به صورت افقی بین پایه‌ها بکشید تا بتوانید بستری مناسب برای رشد نخودها را ایجاد کنید.
- همچنین با چندین پایه به شکل مخروطی و گره زدن آن‌ها به یکدیگر نیز می‌توانید بستری را برای بالا رفتن این گیاهان ایجاد کنید.
- اطمینان حاصل کنید که بستر ایجاد شده تحمل وزن گیاه را خواهد داشت. با ساخت این بستر گیاهان شروع به رشد می‌کنند و از بسترهای موجود برای بالا رفتن بهره می‌برند.
اطلاعات پایه‌ای در رابطه با کاشت نخود فرنگی
درجه سختی رشد
روند رشد و نگه‌داری از این گیاه نسبتاً آسان است.
راهنمای رشد برای کاشت نخود فرنگی
- بهتر است خاک را در مراحل گل‌دهی و رشد مرطوب نگه دارید.
- هنگامی‌که گیاهان بار می‌دهند غلاف‌ها را به طور روزانه برداشت کنید.
گیاهان همراه کاشت نخود فرنگی
گیاهان همراه مناسب برای کاشت در کنار نخود فرنگی شامل هویج، خیار، ذرت، تربچه و ترب می‌شوند. علاوه بر این موضوع، از کاشت نخود فرنگی در کنار خانواده آلیوم مانند پیاز، شالوت و سیر خودداری فرمایید. ریشه این گیاهان ترکیبات آنتی‌بیوتیک را به خاک تزریق می‌کنند که این موضوع باعث مهار باکتری‌های مفید نیتروژن زای همزیست می‌شوند.
آفات و بیماری‌ها
- آفات: شاپرک‌ها، سوسک‌های نخود
شما می‌توانید با استفاده از صابون‌های حشره‌کش یا کاشت گیاهان گل دهنده، شکارچیان طبیعی را برای از بین بردن آفات جذب کنید.
- بیماری‌ها کپک پودری، پوسیده شدن ریشه
با اطمینان از گردش هوای خوب و و خودداری از آبیاری بالای سر می‌توانید از بروز این بیماری پیشگیری کنید.
کاشت انواع نخود فرنگی
چگونه می‌توان کپک پودری روی نخود فرنگی را کنترل کرد؟
نشانه‌ها: بعد از کاشت نخود فرنگی ممکن است که سفیدک پودری با لکه‌های زرد روی سطح برگ‌ها نمایان شود. این اختلال در ادامه به تکه‌های پودر و خاکستر سفید تبدیل می‌شود که ممکن است کل گیاه را بپوشاند. در موارد شدید، گیاه ممکن است که به طور کلی آبی روشن یا خاکستری به نظر برسد.
علت: قارچ Erysiphe pisi باعث بروز سفیدک پودری می‌شود و روی بقایای گیاهی رشد می‌کند. این بیماری معمولاً در آب و هوای گرم و خشک و شب‌های خنک که باعث بروز شبنم می‌شود بیشتر رشد می‌کند.
شرایط مدیریت و کنترل بعد از کاشت نخود فرنگی
- استفاده از ارقام مقاوم: شما می‌توانید برای کاشت نخود فرنگی، ارقام مقاوم به این بیماری را انتخاب کنید. علی‌الخصوص اگر می‌خواهید در اواخر فصل روند کاشت را پیش ببرید.
- کاشت زود هنگام: شما می‌توانید با کاشت نخود فرنگی قبل از فصل، احتمال بروز این بیماری را کاهش دهید.
- آبیاری: می‌توانید با استفاده از آبیاری به روش بارانی، به شست و شوی قارچ‌ها از روی برگ‌ها کمک کنید و شانس زنده ماندن قارچ و فعالیت بیشتر آن را کاهش دهید.
- استفاده از گوگرد: اگر آلودگی شدید و گسترده است، می‌توانید از محلول پاشی گوگرد استفاده کنید. این کار می‌تواند جلوی گسترش قارچ را بگیرد.
- تمیز کردن بقایای گیاهی: حتماً بقایای گیاهی آلوده را از باغ و باغچه خود دور کنید و آن‌ها را از بین ببرید تا از گسترده‌تر شدن این بیماری در فصل بعدی رشد جلوگیری نمایید.
توجه به فاکتورهایی مانند انتخاب رقم مناسب و حفظ بهداشت باغ می‌تواند روند کاشت نخود فرنگی را برای شما آسان‌تر کند و جلوی بروز سفیدک نخود فرنگی را بگیرد.
نکات برداشت نخود فرنگی
- زمان برداشت نخود فرنگی: هنگامی که غلاف‌ها به طور کامل رشد کرده باشند ولی بالغ نباشند.
- نکات مهم در رابطه برداشت: به طور مرتب روند برداشت غلاف‌ها را پیش ببرید تا گیاه به تولید غلاف بیشتر تشویق شود.
هنگامی که نخودها تازه‌تر و جوان‌تر هستند طعم بهتری دارند. اگر نخو‌ها به طور کامل برسند دیگر بافتی جوان و ترد نخواهند داشت. بعد از رسیدن بیش از حد، الیاف‌های سفت و رشته‌ای در امتداد غلاف ایجاد می‌شوند. قبل از خوردن این الیاف باید جدا شود.
تکثیر
برای کاشت نخود فرنگی و تکثیر این گیاه شما باید از بذر بهره ببرید.
نکات برداشت نخود فرنگی
کاربرد های آشپزی
بعد از کاشت نخود فرنگی و برداشت این محصول، می‌توان از نخودهای حاصله در زمینه در زمینه‌های متفاوتی بهره برد. شما می‌توانید از این محصول به صورت تازه و منجمد شده یا خشک شده بهره ببرید. در ادامه بیشتر برای شما در رابطه با کاربرد‌‌های آشپزی نخود فرنگی صحبت کرده‌ایم.
نخودهای تازه
- دانه‌ها و غلاف‌های جوان: محصولات تازه دارای دانه‌ها و غلاف‌های لطیف و شیرین هستند که خوردن آن‌ها به صورت خام یا کمی پخته شده گزینه مناسبی است. شما می‌توانید این محصولات را به سالادها و خوراک‌ها اضافه نمایید و به طعم و رنگ بهتر غذا‌ها بیشتر غذا کمک کنید.
- نخود فرنگی برفی و نخود فرنگی ترد: این دو محصول می‌توانند علاوه بر دانه‌ها با غلاف نیز مورد استفاده قرار بگیرند. می‌توان با استفاده از این محصولات در غذاهای تفت داده شده، سالاد یا غذاهای بخار پز با کمی کره و ادویه طعمی دوست‌داشتنی به غذا داد.
نخود فرنگی منجمد
- استفاده: نخود فرنگی منجمد ارزش غذایی زیادی دارد و شیرینی خود را به طور کامل حفظ کرده است. همین موضوع باعث شده این محصول گزینه مناسبی برای پخت و پز باشد. شما می‌توانید با فریز کردن این محصول در زمانی که نیاز دارید نخود فرنگی های منجمد را به غذاهایی مانند سوپ‌ها، خورش‌ها، پاستا و... اضافه کنید. این محصولات تنها به کمی گرم کردن نیاز دارد تا آماده مصرف شوند.
- ذخیره سازی: در کنار این موارد، نگه‌داری از نخود فرنگی منجمد راه‌حلی آسان برای داشتن دسترسی مداوم به طعم و مزایای این محصول است. با منجمد کردن این محصول شما می‌توانید در هر فصلی از نخود فرنگی بهره ببرید.
نخود فرنگی خشک
- نگه‌داری و استفاده: نخود فرنگی خشک می‌تواند در سوپ‌ها و پوره‌ها استفاده شود. این نخودها نشاسته‌ای هستند و در مقایسه با نخودهای تازه و منجمد شده طعم کامل‌تر و رسیده‌تری دارند. این محصولات بافت دل‌چسبی به غذاهایی مثل سوپ ها یا سایر خوراک‌ها می‌بخشند.
- آماده سازی: شما باید نخود فرنگی خشک را قبل از پخت خیس کنید تا بتوانید دوباره از نخود فرنگی آبدار و تازه لذت ببرید. این محصولات برای پخت در غذاهایی که زمان پخت طولانی‌تری دارند مناسب‌تر هستند.
نخودهای فرنگی
ریزسبزی‌ها یا میکرو‌گرین‌ها
- جوانه‌های نخود: شما می‌توانید از جوانه‌های نخود که به عنوان ریزسبزی‌ها شناخته می‌شوند بهره ببرید. برگ‌ها و پیچک‌های تازه این گیاه سرشار از طعم عالی و مواد مغذی هستند که می‌توانند تداعی کننده طعم نخود فرنگی‌های تازه باشند.
- کاربردها: می‌توان از ریزسبزی‌ها به عنوان تزیین بهره برد یا آن‌ها را به ترکیب سالادها و ساندویچ‌ها اضافه کرد. علاوه بر این موضوع، می‌توان از این محصولات در غذاهای تفت داده شده و به عنوان یک تاپینگ برای سوپ‌ها و غذاهای دیگر بهره برد. این محصولات هم جذابیت بصری دارند و هم طعم بهتری را به غذا اضافه می‌کنند.
- کشت: کاشت جوانه نخود فرنگی کاملاً آسان است. شما می‌توانید این محصولات را در داخل خانه یا خارج از منزل در سینی‌ها و ظرف‌های کوچکی کشت کنید. شما می‌توانید در عرض چند هفته محصولات را برداشت کنید و از ریز سبزی‌های نخود فرنگی بهره ببرید.
نکات کلی
- چاشنی‌ها: نخودها می‌توانند با انواع چاشنی هایی مانند نعنا، آویشن و شوید به خوبی هماهنگ شوند و طعم خوبی ایجاد کنند. علاوه بر این موضوع، شما می‌توانید نخودها را با کره، لیمو، سیر یا پیاز طعم دار کنید.
- ترکیب: نخود فرنگی‌ها می‌توانند با بسیاری از سبزیجات دیگر مثل هویج، سیب‌زمینی و ذرت ترکیب شوند و یک طعم عالی را ایجاد کنند. علاوه بر این موضوع، شما می‌توانيد نخود فرنگی‌ها را با پروتئین‌هایی مثل مرغ، ژامبون و غذاهای دریایی مورد استفاده قرار دهید.
نخود فرنگی تازه
توجه: نخود فرنگی‌ها حاوی مواد ضد مغذی خاصی هستند که می‌توانند در جذب بعضی از مواد مغذی مانند آهن اختلال ایجاد کنند. اما می‌توان با استفاده از روش‌های آماده‌سازی خاص مانند خیساندن، درصد فعالیت این مواد ضد مغذی را کاهش داد و به هضم آسان نخودها کمک کرد. در حال حاضر بیشتر از نخود فرنگی‌های پخته شده استفاده می‌شود اما می‌توان به مصرف خام این محصولات نیز پرداخت. نخودهای خام نیز سطح بالایی از مواد ضد مغذی را دارند پس شما نباید در خوردن نخود فرنگی‌های خام زیاده‌روی کنید. این موضوع می‌تواند علاوه بر ایجاد اختلال در جذب مواد مغذی ضروری در بدن، باعث ناراحتی‌های گوارشی نیز شود و هضم را دچار مشکل کند.
به صورت خلاصه کاشت نخود فرنگی به واسطه تنوع محصولات و سهولت رشد کاری عاقلانه است. این محصولات ارزش غذایی بالایی دارند و می‌توانند حاصلخیزی باغ شما را افزایش دهند. به همین دلیل می‌توان گفت نخود فرنگی انتخابی عالی برای آن دسته از باغبانانی است که می‌خواهند راه کشاورزی را به تازگی شروع کنند. با کاشت این گیاه می‌توان از بافت ترد و طعم شیرین نخود فرنگی نیز بهره برد.
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد!