کاشت کرفس

• نام: کرفس
• نام علمی: Apium graveolens
• خانواده گیاهی: چتریان (خانواده هویج)
• بومی مناطق: اروپا و منطقه مدیترانه، آسیای جنوب غربی

کاشت کرفس

توضیحات

کرفس اگرچه یک سبزی دوساله است، اما معمولاً به‌عنوان یک سبزی یک‌ساله کشت می‌شود. این گیاه ساقه‌های گوشتی، ایستاده و فیبری دارد که ارتفاع آنها به 40-60 سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌های شانه‌ای این گیاه به قسمت‌های کوچکی تقسیم شده‌اند. در دومین سال بعد از کاشت کرفس، این گیاه خوشه‌هایی از گل‌های کوچک به رنگ کرم-سفید تولید می‌کند که به صورت چترهای متراکم (ساقه‌های کوتاه گل از یک نقطه مشترک بیرون می‌آیند و شبیه به یک چتر می‌شوند) چیده شده‌اند. این گل‌ها در انتهای فصل رشد خود بذرهایی کوچک، قهوه‌ای، پهن و بیضی‌شکل تولید می‌کنند که طول و عرض هر کدام از آنها  ۱.۵ تا ۲ میلی‌متر است.

جهت خرید بذر کرفس کلیک کنید!

حقایق جالب

• کاشت کرفس به 850  سال قبل از میلاد برمی‌گردد. این گیاه قبل از آنکه به یک ماده غذایی تبدیل شود، مصارف دارویی داشت. مصریان و رومیان باستان از کرفس و دانه‌های آن برای تسکین بیماری‌هایی همچون آرتروز و آرام کردن اعصاب استفاده می‌کردند.
• دانه‌های کرفس حاوی آپیژنین هستند که خواص ضد التهابی دارند.
• عصاره دانه کرفس حاوی یک ترکیب مهم به نام ۳-ان-بوتیل‌فتالید یا 3nB است.  طعم و بوی کرفس به دلیل وجود این ترکیب است. ترکیب مذکور می‌تواند فشار خون را کاهش و علائم آرتروز را تسکین دهد.
• کرفس غنی از ویتامین K است. این ویتامین مانع از لخته شدن خون می‌شود و سلامت استخوان را تضمین می‌کند. کرفس همچنین حاوی پتاسیم و فولات است. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در کرفس مانند فلاونوئیدها، ویتامین C، لونولارین و برگاپتن موجب خنثی کردن اثرات منفی رادیکال‌ها آزاد می‌شوند.
• کرفس با جعفری، رازیانه و هویج هم‌خانواده است.
• کرفس از ۹۵ درصد آب تشکیل شده و سرشار از فیبر است. همین امر آن را به یک میان‌وعده کم کالری تبدیل کرده است. از طرف دیگر مصرف آن می‌تواند به هیدراته ماندن بدن کمک نماید.

اطلاعات پایه رشد

• نیاز به نور: نور کامل خورشید تا نیمه‌سایه
• نیاز به آب: زیاد
• نوع و ویژگی‌های خاک: خاک حاصلخیز، با زهکشی خوب و محتوای بالای مواد آلی
• pH خاک: 6.0 تا 7.0
• اندازه گلدان برای کاشت کرفس: حداقل 30 سانتی‌متر عمق

نکات مهم کاشت کرفس

نکات مهم کاشت کرفس

کرفس گیاهی مناسب برای فصول خنک است و آب و هوای خنک را ترجیح می‌دهد. از اینر دمای مطلوب برای رشد آن بین ۱۵ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد است. این گیاه در مکان‌های خنک و مرطوب رشد می‌کند و به رطوبت دائمی نیاز دارد. این سبزی می‌تواند مقداری سایه را تحمل کند، اما توان تحمل گرما را ندارد. کرفس می‌تواند دمای بین ۵ تا ۲۷ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند. با این حال توصیه می‌شود در دماهای کمتر از ۱۲.۷ درجه‌سانتیگراد از پوشش‌های حفاظتی استفاده شود. این پوشش‌ها از گلدهی زودرس (بذردهی زودهنگام) جلوگیری می‌کنند.

جهت خرید کود صیفیجات کلیک کنید!

• بهترین زمان کاشت کرفس: در اقلیم‌های با زمستان‌های سخت بهتر است بذرها را ۱۰ تا ۱۲ هفته قبل از آخرین یخبندان در داخل خانه بکارید. سپس نهال‌ها را در اوایل بهار به فضای باز منتقل کنید. در مناطقی که زمستان‌های ملایمی دارند بهتر است که بذرها در اواخر تابستان یا اوایل پاییز در فضای باز کاشته شوند.
• فاصله: ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر بین گیاهان، ۳۰ سانتی‌متر بین ردیف‌ها
• روش کاشت بذر: بذرها را در سینی نشا بکارید و سپس نهال‌ها را منتقل کنید.
• عمق کاشت بذر: ۰.۵ سانتی‌متر (¼ اینچ) عمق
• زمان برداشت: ۱۷ تا ۱۸ هفته پس از کاشت از بذر
• طول و عرض گیاه بالغ: ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر  
• روش تکثیر: از طریق بذر

برای کسب نتیجه مطلوب، بهتر است ابتدا کاشت کرفس در داخل خانه یا گلخانه انجام شود و سپس به فضای باز منتقل گردد. روند جوانه‌زنی این گیاه کند است و خیساندن بذرها در آب گرم به مدت یک شب می‌تواند احتمال موفقیت جوانه‌زنی را افزایش دهد.

بذرها را در سینی‌های نشا یا گلدان‌های کوچکی که با خاک مناسب پر شده‎اند، بکارید. بعد از کاشت کرفس‌ها، آنها را به خوبی آبیاری کنید و اجازه ندهید خاک خشک شود. دمای خاک را بین ۱۲.۷ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد نگه دارید. همچنین برای جوانه‌زنی مطلوب، محدوده دمایی ایده‌آل ۱۵ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد است.

نهال‌ها ۲ تا ۳ هفته بعد از کاشت کرفس ظاهر می‌شوند. آنها زمانی که به ارتفاع ۵ سانتی‌متر رسیدند، می‌توانند به گلدان‌های جداگانه‌ای منتقل شوند. زمانی که ارتفاع نهال‌ها به ۱۵ سانتی‌متر رسید یا اصطلاحا سخت شد، می‌توانید آنها را به محیط بیرون منتقل کنید. بهتر است این انتقال به صورت تدریجی صورت گیرد تا گیاه به محیط عادت کند.

شرایط مراقبت و نگهداری از کرفس

شرایط مراقبت و نگهداری از کرفس

• نکات آبیاری: گیاهان به رطوبت مداوم نیاز دارند، بنابراین حفظ رطوبت خاک برای جلوگیری از ایجاد ساقه‌های رشته‌ای مهم است. استفاده از مالچ در اطراف گیاهان به حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از رشد علف‌های هرز کمک می‌کند.
• کوددهی: باید در طول فصل رشد، گیاه هر ۳ تا ۴ هفته یکبار با یک کود متعادل تغذیه شود.
• هرس: معمولاً نیاز نیست.
• نگهدارنده: نیازی به قیم و نگهدارنده ندارد.

اگر پیش‌بینی می‌کنید دما ممکن است به زیر ۱۲.۷ درجه سانتی‌گراد برسد، باید برای جلوگیری از ایجاد ساقه‌های ضعیف، گیاهان را با پوشش‌های مناسب کاملا بپوشانید. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دمای پایین می‌تواند منجر به گلدهی زودرس (به بذر رفتن) گیاه شود. گیاهان می‌توانند تا پاییز (خزان) در باغ بمانند زیرا قادرند یخبندان خفیف را تحمل کنند. با این وجود آنها نمی‌توانند در یخبندان‌های شدید دوام بیاورند. لازم به ذکر است ساقه‌های بدون پوشش تیره‌تر می‌شوند و در مقایسه با ساقه‌های جوان و لطیف، فیبری‌تر هستند.

میزان دشواری کاشت کرفس

متوسط

نکات مهم رشد کرفس

سفید کردن (محافظت از ساقه‌ها در برابر نور) اصولا برای تولید ساقه‌های لطیف و رنگ‌پریده و کاهش تلخی گیاه انجام می‌شود. برای این کار، دو هفته قبل از برداشت، ساقه‌ها را با کاغذ یا خاک می‌پوشانند.

نحوه سفید کردن ساقه‌های کرفس

سفید کردن کرفس موجب نرم و ملایم‌تر شدن طعم ساقه‌ها می‌شود. در این روش نمی‌گذارند نور به ساقه‌ها برسد، در نتیجه رنگ آنها روشن‌تر و تلخیشان کمتر می‌شود. کرفس‌های حاصل از این روش رنگ‌پریده، ترد و کم‌فیبر هستند. در ادامه به روش سفید کردن کرفس اشاره می‌شود.

1-بهترین زمان برای سفید کردن: سفید کردن کرفس را چند هفته قبل از برداشت شروع کنید. برای بیشتر ارقام، این کار ۱۰ تا ۱۴ روز قبل از برداشت انجام می‌شود.

2-پوشاندن ساقه‌ها

• خاک‌دهی: در روش‌های سنتی پایه ساقه‌های کرفس را با خاک می‌پوشانند. این پوشش مانع از رسیدن نور خورشید به ساقه‌ها می‌شود.
• استفاده از لوله یا پوشش: همچنین برای پوشاندن ساقه‌ها می‌توان از لوله‌های استوانه‌ای یا پوشش‌هایی مانند روزنامه استفاده کرد. در هنگام استفاده از این پوشش‌ها باید دقت داشته باشید که تمام طول ساقه‌ها پوشیده شده باشند. در واقع فقط قسمت‌های بالای آنها باید بیرون از خاک بمانند.
• پوشش‌های سفیدکننده تجاری: برخی از تولیدکنندگان پوشش‌های مخصوصی برای اینکار طراحی و عرضه کرده‌اند. باغبانان می‌توانند از آنها استفاده کنند.

سفید کردن کرفس

3-محکم کردن مواد پوشش: پوشش‌ها باید اطراف ساقه گیاه محکم پیچیده شوند و در جای خود ثابت شده باشند. لازم به ذکر است این پوشش‌ها نباید آنقدر محکم شوند که به ساقه‌ها آسیب وارد شود.

4-برداشت: ساقه‌های کرفس را ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از سفید شدن، یعنی زمانی که هنوز رنگ‌پریده و لطیف هستند، برداشت کنید.

سفید کردن علاوه بر افزایش زیبایی ظاهری کرفس‌ها، موجب بهبود طعم آنها و کاهش تلخیشان نیز می‌شود.

گیاهان همراه و غیر همراه

گیاهان همراه خوب شامل: تره‌فرنگی، پیاز و گوجه‌فرنگی می‌شوند.

گیاهان نامناسب برای کاشت در مجاورت کرفس: جعفری

آفات و بیماری‌های رایج

• آفات: حلزون‌ها، مینوز برگ کرفس
• روش کنترل و پیشگیری: از خاک دیاتومه استفاده کنید و تعداد حشرات شکارچی را افزایش دهید.
• بیماری‌ها: پوسیدگی صورتی، ویروس موزاییک کرفس
• روش کنترل و پیشگیری: از گردش هوای خوب اطمینان حاصل کنید و تناوب زراعی را رعایت نمایید.

برداشت کرفس

• زمان برداشت: برداشت کرفس را زمانی که ساقه‌ها به ضخامت ۲.۵ و طول ۲۰ سانتی‌متر رسیدند، شروع کنید. اصولا در این بازه زمانی برگ‌ها شاداب و سرحال هستند.
• نکات برداشت: ساقه‌ها را از پایه ببرید و اگر رشد بیشتری مدنظرتان است باید به تاج گیاه آسیب نرسانید. برای برداشت کرفس سفید نشده می‌توانید ساقه‌ها را از لبه‌های بیرونی به سمت داخل برش بزنید، اما برای برداشت کرفس سفید شده باید کل گیاه را ببرید.

برداشت کرفس

تکثیر

گیاهان جدید از طریق بذر تکثیر می‌شوند.

مصارف آشپزی کرفس

• ساقه‌های کرفس معمولاً در سالادها، سوپ‌ها، خورشت‌ها و غذاهای سرخ‌شده استفاده می‌شوند. همچنین از آنها می‌توان به عنوان میان‌وعده استفاده کرد. از برگ‌های این گیاه در سالادها استفاده می‌شود. همچنین می‌توان دانه‌های آن را آسیاب کرد و به عنوان چاشنی به غذا افزود.  

در نهایت باید گفت کرفس نوعی سبزی مغذی است که با صبر باغبان می‌تواند ساقه‌های ترد و برگ‌های خوش‌طعمی را ایجاد کند. در واقع با مراقبت، آبیاری مداوم و مدیریت دقیق آفات، این محصول می‌تواند به خوبی رشد کند.

کرفس در آشپزی