- نام: گلپر
- نام علمی: Angelica archangelica
- خانواده گیاهی: Apiaceae (خانواده هویج)
- بومی: شمال اروپا
کاشت گلپر
توضیحات
گلپر بسته به نوع رقم آن می‌تواند گیاهی دوساله یا چندساله باشد، از اینرو دوره عمر آن را می‌توان کوتاه دانست. بعد از کاشت گلپر ارتفاع آن به ۱٫۵ تا ۲ متر می‌رسد. این گیاه برگ‌های بزرگ، شانه‌ای شکل با برگچه‌های دندانه‌دار دارد. از طرف دیگر ساقه‌های آن ضخیم و توخالی هستند. گلپر خوشه‌های گردی از گل‌های کوچک به رنگ سفید مایل به سبز تولید می‌کند. این گل‌ها در سال دوم شکوفا می‌شوند. ریشه‌ها، ساقه‌ها، دانه‌ها و برگ‌های گلپر همگی معطر و خوراکی هستند.
جهت خرید بذر گیاهان دارویی کلیک کنید.
حقایق جالب در مورد گلپر
- در گذشته از گلپر تنها در طب سنتی استفاده می‌شد. این گیاه به دلیل خواص ضدالتهابی و مزایای بیشمارش برای دستگاه گوارش مورد توجه قرار گرفت. از گلپر برای درمان بیماری‌هایی همچون سوء هاضمه، نفخ و مشکلات تنفسی استفاده می‌شود.
- در قرون وسطی در اروپا، مردم گمان می‌کردند که گلپر خواص جادویی دارد و می‌تواند ارواح شیطانی و طاعون را دفع کند. نام این گیاه را از فرشته مقرب یعنی میکائیل گرفته‌اند و افسانه‌های بسیاری در مورد خواص دارویی آن وجود دارد.
- ساقه‌های گلپر را می‌توان قنداندود کرد و در تزئین دسرها مورد استفاده قرار داد.
- گل‌های گلپر برای طیف وسیعی از گرده‌افشان‌ها همچون زنبورها و پروانه‌ها و سایر حشرات کنترل‌کننده آفات، بسیار جذاب هستند. این امر آن را به گیاهی ارزشمند برای باغبانانی که به دنبال افزایش جمعیت گرده‌افشان‌ها هستند، تبدیل کرده است.
اطلاعات پایه‌ای کاشت گلپر
- نیازهای نوری: سایه جزئی
- نیازهای آبی: متوسط تا زیاد
- نوع و خصوصیات خاک: خاک مرطوب، حاصلخیز، با زهکشی خوب و غنی از مواد آلی
- pH خاک: ۶.۰ تا ۷.۰
- اندازه گلدان برای کاشت گلپر: حداقل ۴۰ سانتی‌متر عمق
نکات مهم کاشت گلپر
کاشت گلپر بهتر است در فصول خنک و سرد انجام شود. از اینرو دمای کمتر از ۲۲ درجه سانتی‌گراد موجب رشد بهینه‌ی این گیاه می‌شود.
اطلاعات پایه‌ای کاشت گلپر
- بهترین زمان برای کاشت: برای مناطقی که زمستان سخت دارند بهتر است بذرها را در اوایل بهار در داخل خانه یا گلخانه بکارید و پس از آخرین یخبندان به فضای باز منتقل کنید. در مناطقی که زمستان ملایم‌تری دارند می‌توانید بذرها را مستقیماً در اواخر پاییز یا اوایل بهار در زمین بکارید.
- فاصله کاشت: بذرها را در فاصله ۶۰-۹۰ سانتی‌متری از هم بکارید. فاصله بین ردیف‌ها باید ۹۰-۱۲۰ سانتی‌متر باشد.
- روش کاشت بذر: بسته به شرایط آب و هوایی، کاشت گلپر می‌تواند به صورت نشا یا مستقیم در خاک باشد.
- عمق کاشت بذر: ۰.۵ سانتی‌متر عمق
- زمان برداشت: بهترین زمان برداشت، حدود 18 ماه پس از کاشت گلپر است، اما به طور کلی ریشه‌ها و برگ‌ها را یک سال پس از کاشت و بذرها و ساقه‌ها را دو سال پس از کاشت می‌توان برداشت کرد.
- طول و عرض گیاه بالغ: طول گیاه می‌تواند به ۲ متر و عرض آن به ۱ متر برسد.
- روش تکثیر: بذر و تقسیم ریشه
مراقبت و نگهداری از گلپر
- نکات آبیاری: خاک را به طور مداوم مرطوب نگه دارید.
- کوددهی: در بهار از یک کود آلی متعادل استفاده کنید.
- هرس: گیاه نیازی به هرس ندارد، اما بهتر است برگ‌های مرده یا آسیب‌دیده را حذف نمایید.
- نگهدارنده: تنها در مناطق بسیار بادخیز لازم است از قیم استفاده شود.
دشواری رشد
دشواری کشت گلپر متوسط است.
نکات رشد گلپر
- گیاهان جوان را از بادهای شدید و یخبندان محافظت کنید.
- برای حفظ رطوبت و دمای خاک، از مالچ استفاده نمایید.
گیاهان همراه
گیاهان همراه خوب عبارتند از: اعضای خانواده کلم و پیازچه
گیاهان نامناسب برای کاشت در مجاورت گلپر: شوید و زیره سیاه
آفات و بیماری‌های رایج
- آفات: حلزون‌ها و شته‌ها
- روش‌های پیشگیری و کنترل: از طعمه‌های حلزون کش ارگانیک استفاده و تعداد حشرات مفید را برای کنترل شته‌ها زیاد کنید.
- بیماری‌ها: لکه برگی و سفیدک پودری
- روش‌های پیشگیری و کنترل: گردش هوای خوب را فراهم کنید، از آبیاری گیاه از بالا (روی برگ‌ها) اجتناب نمایید و تناوب زراعی را رعایت کنید.
برداشت گلپر
- زمان برداشت: بعد از کاشت گلپر برگ‌های آن را می‌توانید در سال اول برداشت کنید. در سال دوم، ساقه‌ها را قبل از گلدهی و ریشه‌ها را در پاییز برداشت نمایید.
- نکات برداشت: از یک چاقوی تیز برای بریدن برگ‌ها و ساقه‌ها استفاده نمایید. برای جلوگیری از شکستن ریشه‌ها، بهتر است ریشه‌ها را به آرامی از خاک خارج کنید.
تکثیر
این گیاه را می‌توان در اوایل بهار از طریق کاشت بذر یا تقسیم ریشه تکثیر کرد.
روش تکثیر گلپر
کاربردهای آشپزی
- برگ‌ها و شاخه‌های جوان: برگ‌های تازه و شاخه‌های جوان گلپر را می‌توان به سالادها اضافه کرد. این گیاه به واسطه‌ی طعم شیرین و عطر فراوانش می‌تواند مکمل مناسبی برای انواع سبزیجات و سالادها باشد. علاوه بر این، این قسمت‌های گیاه را می‌توان به عنوان طعم‌دهنده به سوپ‌ها و خورش‌ها اضافه نمود. اضافه کردن برگ‌ها و شاخه‌های جوان به آبگوشت‌ها، موجب بهبود طعم آنها می‌شود.
- ساقه‌های قندی: از ساقه‌های قندی گلپر می‌توان در آشپزی استفاده کرد. به منظور قنداندود کردن گلپر لازم است ساقه‌ها در شربت شکر جوشانده شوند. این فرایند باید تا نرم و شیرین شدن ساقه‌ها ادامه یابد. ساقه‌های قندی گلپر اغلب در شیرینی‌پزی استفاده می‌شوند. آنها را می‌توان خرد کرد و به عنوان شیرین کننده‌ی معطر به کیک‌ها، کلوچه‌ها و شیرینی‌ها اضافه کرد. از طرف دیگر برای بهبود طعم و افزایش جذابیت بصری دسرها می‌توان آنها را با گلپر قندی تزئین کرد.
- ریشه‌ها و دانه‌ها: استفاده از ریشه‌ها و دانه‌های گلپر در آشپزی به اندازه‌ی برگ‌ها و ساقه‌های آن متداول نیست. ریشه‌های این گیاه را می‌توان خشک و به پودر تبدیل کرد و سپس به عنوان ادویه در غذاهای مختلف استفاده نمود. طعم خاص آنها می‌تواند به خوبی با گوشت‌ها و سبزیجات هماهنگ شود. از سوی دیگر، دانه‌های این گیاه طعمی قوی و معطر شبیه به رازیانه یا انیسون دارند. آنها را می‌توان برای طعم دادن به نان‌ها، کلوچه‌ها و غذاها استفاده کرد.
- دم‌نوش‌ها و چای‌ها: برگ‌ها و ریشه‌های گلپر را می‌توان برای تهیه چای‌های گیاهی و دم‌نوش‌ها استفاده کرد. این نوشیدنی‌ها نه تنها طعم دلپذیری دارند، بلکه می‌توانند مشکلات گوارشی را مرتفع کنند. همچنین آنها را می‌توان به عنوان یک آرام‌بخش طبیعی مورد استفاده قرار داد. برای تهیه دم‌نوش، برگ‌ها یا ریشه‌های خشک شده را برای چند دقیقه در آب داغ بخیسانید و اجازه دهید طعم و ترکیبات مفیدشان آزاد شود.
کاربردهای آشپزی گلپر
نحوه تهیه ساقه‌های قندی گلپر
ساقه‌های قندی گلپر به عنوان طعم دهنده به انواع دسرها و شیرینی‌ها اضافه می‌شوند. این ساقه‌ها به دلیل طعم شیرین، عطر فراوان و رنگ سبزشان محبوب شده‌اند. ساقه‌های قندی گلپر اصولا در پخت و تزئین کیک‌ها، کلوچه‌ها و شیرینی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین می‌توان آنها را به عنوان یک خوراکی شیرین استفاده کرد. در ادامه به کاربردها و دستورالعمل پخت ساقه‌های قندی گلپر اشاره می‌شود.
مواد لازم
- ساقه‌های تازه گلپر
- آب
- شکر
- مقدار بسیار کم نمک (اختیاری)
- رنگ خوراکی سبز رنگ طبیعی (اختیاری)
وسایل مورد نیاز
- قابلمه بزرگ
- قابلمه کوچک
- توری سیمی یا سینی فر حاوی کاغذ روغنی
- چاقوی تیز
- پوست‌کن سبزیجات
دستور پخت
برداشت و آماده‌سازی ساقه‌ها
- بهتر است ساقه‌های جوان و لطیف گلپر را برداشت کنید. بهترین زمان برای این کار بهار یا اوایل تابستان است زیرا ساقه‌ها طعم بهتری دارند.
- ساقه‌ها را کاملاً بشویید تا هرگونه خاک یا ذرات اضافی از روی سطح آنها حذف شود.
- با استفاده از پوست‌کن سبزیجات یا چاقوی تیز، پوست بیرونی ساقه‌ها را بگیرید. این مرحله به حذف لایه بیرونی تلخ کمک و محصول نهایی را لطیف‌تر می‌کند.
- ساقه‌های پوست‌کنده شده را به طول‌های یکنواخت، معمولاً حدود ۱۰-۱۵ سانتی‌متر، برش دهید.
پختن ساقه‌ها
- در یک قابلمه بزرگ آب بریزید و روی شعله قرار دهید تا به جوش بیاید.
- ساقه‌های گلپر را به آب جوش اضافه کنید و حدود ۵ دقیقه هم بزنید. این مرحله به نرم شدن ساقه‌ها و آماده‌سازی آنها برای قنداندود شدن کمک می‌کند.
- ساقه‌ها را آبکش کنید و آنها را زیر آب سرد بشویید.
تهیه شربت شکر
- در یک قابلمه کوچک، شکر و آب را با نسبت‌های مساوی با هم مخلوط کنید (به عنوان مثال، ۱ فنجان شکر و ۱ فنجان آب).
- در صورت تمایل، کمی نمک اضافه کنید تا شیرینی آن افزایش یابد.
- مخلوط را بر روی شعله قرار دهید تا به جوش بیاید و شکر در آن حل شود.
- حرارت را کم کنید و بگذارید شربت چند دقیقه بجوشد.
ساقه‌های قندی گلپر
قنداندود کردن ساقه‌ها
- ساقه‌های گلپر پخته شده را به شربت شکر اضافه کنید و مطمئن شوید که کاملاً در آن غوطه‌ور هستند.
- ساقه‌ها را ۱ ساعت در شربت بجوشانید. جوشاندن باید تا زمانی که ساقه‌ها شفاف و لطیف می‌شوند، ادامه یابد. برای جلوگیری از چسبیدن ساقه‌ها به یکدیگر، آنها را به طور مداوم هم بزنید.
- اگر می خواهید رنگ سبز آنها کمی طبیعی‌تر شود، چند قطره رنگ خوراکی به شربت اضافه کنید.
خشک کردن ساقه‌های قندی گلپر
- با استفاده از یک قاشق سوراخ‌دار، ساقه‌های قندی را با دقت از شربت خارج کنید و آنها را روی یک توری سیمی یا یک سینی فر که با کاغذ روغنی پوشانده شده است، قرار دهید.
- بگذارید ساقه‌ها در دمای اتاق برای چند ساعت یا یک شب خشک شوند. برای خشک شدن سریع‌تر، می‌توانید آنها را به مدت چند ساعت در فر با دمای پایین (حدود ۶۵ درجه سانتی‌گراد) قرار دهید.
- پس از خشک شدن، ساقه‌های قندی باید سفت و کمی چسبناک باشند.
نگهداری و استفاده از ساقه قندی گلپر
- ساقه‌های قندی گلپر را در یک ظرف دربسته در جای خشک و خنک نگهداری کنید. آنها را می‌توان برای چندین ماه نگهداری کرد.
- ساقه‌های قندی را می‌توان به عنوان افزودنی به کیک‌ها، کلوچه‌ها و شیرینی‌ها اضافه کرد. همچنین می‌توان آنها را خرد کرد و به سالادهای میوه و بستنی‌ها اضافه نمود. لازم به ذکر است ساقه‌های قندی را می‌توان به تنهایی و به عنوان یک میان وعده شیرین میل کرد.
با پیروی از این مراحل ساده، می‌توانید ساقه‌های قندی گلپر را در خانه تهیه کنید و از طعم منحصر به فرد آن لذت ببرید.
در نهایت باید گفت، گلپر گیاهی لذیذ و معطر است که هم خواص دارویی دارد و هم می‌توان در آشپزی از آن استفاده کرد. با کاشت گلپر در محیط مناسب و مراقبت از آن می‌توانید در تمامی فصول به آن دسترسی داشته باشید و از آن برای درمان برخی بیماری‌ها یا معطر کردن غذاها استفاده نمایید.
خواص درمانی گلپر
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد!