بذر لیویستونا روتوندیفولیا | Livistona Rotundifolia
نخل لیویستونا روتوندیفولیا (Livistona Rotundifolia) که معمولاً به عنوان نخل لیویستونا شناخته میشود، یک گیاه آپارتمانی بسیار زیبا است. این گیاه که بومی استرالیا و آسیا شرقی است، نام خود را از شکل دایرهای برگهای جوانش گرفته است. با گذشت زمان، برگها بزرگتر شده و به شکل بادبزنی درمیآیند و دمبرگهای بلند آن به زیبایی طبیعیاش میافزایند.

لیویستونا روتوندیفولیا عمدتاً بهصورت زینتی پرورش داده میشود و به خاطر برگهای بادبزنی بزرگ و دایرهایشکل خود شهرت دارد.
در مناطق ما، این گیاه بهعنوان گیاه آپارتمانی در گلدان پرورش داده میشود، اما در اقلیم مدیترانهای با زمستانهای معتدل، امکان کاشت آن در فضای باز نیز وجود دارد.
این گیاه به دلیل مقاومت بالا و تواناییاش در سازگاری با شرایط نوری متنوع بسیار مورد توجه قرار میگیرد، هرچند که مکانهای روشن و بدون نور مستقیم خورشید را ترجیح میدهد. همچنین، توانایی چشمگیری در تحمل خشکی دارد، که آن را به گزینهای ایدهآل برای افرادی تبدیل میکند که گاهی آبیاری گیاهان را فراموش میکنند.
از نظر ظاهری، لیویستونا روتوندیفولیا میتواند در صورت رشد آزادانه تا ۲ متر ارتفاع داشته باشد. این نخل دارای تنهای منفرد به رنگ قهوهای است که دمبرگهای تیغدار را حمل میکند.
در گلدان، این گیاه رشدی کوتاه دارد و ارتفاع آن به ۱.۵ تا ۲ متر میرسد و در طبیعت، ارتفاع آن در حدود ۲۰ متر است.
این گیاه دارای ساقهای باریک اما محکم است که تاجی از برگهای سبز و پرپشت را نگه میدارد. برگها در ابتدا گرد و صاف هستند، اما با گذر زمان پهنتر و بادبزنیشکل میشوند و شامل بخشهای متعددی هستند که از مرکز برگ تابش میکنند.
برگهای نخل لیویستونا براق بوده و رنگ سبز تیرهای دارند که بسته به میزان نور محیط میتواند متفاوت باشد. برگها متراکم و به گونهای شکل گرفتهاند که سایبانی از سبزی ایجاد میکنند و به گیاه ظاهری استوایی میبخشند.
نخل لیویستونا روتوندیفولیا تحمل یخبندان را ندارد و فقط در مناطقی قابل کاشت در خاک است که آبوهوای زمستانی آنها معتدل باشد. با این حال، این گیاه میتواند زمستانهای مدیترانهای را تحمل کند، به شرطی که در مکانی محافظتشده و آفتابگیر قرار گیرد.
میتوانید آن را در گلدان در فضای باز پرورش دهید، اما لازم است در زمستان آن را به داخل خانه یا گلخانه منتقل کنید.
به طور خلاصه، لیویستونا روتوندیفولیا یک گیاه آپارتمانی شیک و مقاوم است که با زیبایی طبیعی و نگهداری آسان خود، حس سرسبزی و طراوت را به هر فضایی میآورد. این ویژگیها آن را به گزینهای محبوب برای علاقهمندان به گیاهان، در هر سطحی از تجربه، تبدیل کرده است.
ویژگیهای برگ و گلدهی
برگهای همیشهسبز لیویستونا بهصورت پرمانند، چیندار و چرمی هستند.
بادبزنهای سبز و براق این گیاه تقریباً دایرهایشکل بوده و عرضی بین ۲ تا ۳ متر دارند.
گلآذین این گیاه شامل گلآذینهای خوشهای با گلهای کرمیرنگ سهگلبرگی است.
لازم به ذکر است که گلدهی این گیاه در گلدان بسیار نادر است.
میوههای این گیاه گرد بوده و قطری بین ۲ تا ۳ سانتیمتر دارند. رنگ آنها ابتدا سبز است و در زمان رسیدن به قرمز یا سیاه تغییر میکند.
نحوه کاشت بذر نخل لیویستونا:
بذرها را به مدت حدود ۲۴ ساعت در آب ولرم و در مکانی تاریک (ترجیحاً روی یک رادیاتور روشن) خیس کنید. بهترین خاک برای این کار، خاک گلدانی با برچسب «گیاهان آپارتمانی» است که از قسمت خاک وبستر کشت سایت نازبو نیز میتوانید تهیه کنید.
اما خاک چندمنظوره (Multipurpose) با افزودن پرلیت و ماسه نیز به همان اندازه مناسب است.
بذرها را در عمق حدود ۲.۵ سانتیمتری در خاک قرار دهید و از فشرده کردن خاک خودداری کنید. خاک را به طور یکنواخت مرطوب نگه دارید و اجازه دهید آب اضافی از کف گلدان خارج شود تا از شرایط غرقابی جلوگیری شود.
مکان مناسب برای جوانهزنی موفق باید روشن و با نور غیرمستقیم باشد و دمای محیط بالای ۱۸ درجه سانتیگراد باشد. استفاده از گرمای زیر گلدان نیز توصیه میشود.
گلدان را درون یک کیسه شفاف قرار دهید تا سطح رطوبت ثابت و رطوبت بیشترب برای خاک فراهم شود. جوانهزنی ممکن است تا شش ماه طول بکشد، بنابراین قبل از سپری شدن این مدت هیچ بذری را دور نیندازید.
وقتی که نهال دومین برگ خود را تولید کرد، کیسه را بردارید. سپس نهالها را جدا کرده و هر کدام را در گلدانی کوچک به قطر ۳ سانتیمتر بکارید.
مراقبت و نگهداری از نخل لیویستونا:
نوردهی
لیویستونا روتوندیفولیا از نور زیاد اما بدون تابش مستقیم آفتاب، بهویژه در تابستان، لذت میبرد. در زمستان، نور بیشتر و حتی تابش مستقیم آفتاب مناسبتر است.
بهتر است این گیاه را در اتاقی پرنور مانند نشیمن قرار دهید. از قرار دادن آن در اتاقهای سرد اجتناب کنید، زیرا دمای ایدهآل برای این گیاه بین ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد است و در دمای کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد باعث سیاه شدن برگهای آن میشود.
در محیط داخلی، بهتر است این گیاه را از نزدیکی به بخاریها و رادیاتورها دور نگه دارید. در تابستان، میتوانید آن را در فضای باز و در مکانی سایهدار قرار دهید.
آبیاری
لیویستونا روتوندیفولیا به آبیاری متوسط نیاز دارد. در فصل رشد (از اواخر زمستان تا پاییز)، خاک را همیشه مرطوب نگه دارید و بین یک تا سه بار در هفته آبیاری کنید.
اجازه دهید یکسوم بالایی خاک بین هر آبیاری خشک شود و در ماههای پاییز و زمستان این میزان را کمی بیشتر کاهش دهیدو و به ۲ تا ۳ بار در ماه برسانید اگر کپک روی سطح خاک مشاهده شد، این موضوع میتواند نشاندهنده آبیاری بیش از حد یا قرار داشتن گیاه در مکانی بسیار تاریک باشد.
از آب دادن بیش از حد خودداری کنید. این گیاه محیطهای مرطوب را دوست دارد، بنابراین برگهای آن را به طور مرتب غبارپاشی کنید. این کار محیط طبیعی مرطوب آن را شبیهسازی کرده و به حفظ سلامت برگها کمک میکند.
برای جلوگیری از قهوهای شدن نوک برگها، یک سینی سنگریزهای برای افزایش رطوبت محیط اطراف گیاه تهیه کنید.
کوددهی:
در فصل رشد (بهار و تابستان)، به ازای هر چهار بار آبیاری از کود مخصوص «گیاهان آپارتمانی» یا «نخل» استفاده کنید.
در پاییز و زمستان این فاصله را به هر شش بار آبیاری افزایش دهید.
هرگز کودهای آماده و محلول را مستقیماً به خاک خشک اضافه نکنید، زیرا ممکن است باعث سوختن ریشهها و زرد شدن برگها شود.
تعویض گلدان
لیویستونا روتوندیفولیا هر دو تا سه سال یک بار نیاز به تعویض گلدان دارد. برای تعویض موفقیتآمیز گلدان، ابتدا گلدانی بزرگتر از گلدان فعلی تهیه کرده و مطمئن شوید که دارای سوراخهای زهکشی باشد. از خاک گلدان باکیفیت و مناسب گیاهان آپارتمانی استفاده کنید.
مراحل تعویض گلدان به شرح زیر است:
1. یک روز قبل از تعویض گلدان، گیاه را آبیاری کنید تا خاک نرم شود.
2. گیاه را به آرامی از گلدان فعلی خارج کنید و مراقب باشید که ریشهها آسیب نبینند.
3. در کف گلدان جدید، لایهای از سنگریزه یا گویهای رسی قرار دهید تا زهکشی بهتری ایجاد شود.
4. یک لایه خاک گلدان اضافه کنید، گیاه را در مرکز گلدان قرار دهید و خاک بیشتری بریزید تا ریشهها پوشانده شوند. خاک را کمی فشار دهید.
5. در نهایت، گیاه را خوب آبیاری کنید و آن را برای چند روز در مکانی سایهدار قرار دهید تا به محیط جدید عادت کند.
مشکلات رایج لیویستونا
پوسیدگی ریشه
یکی از مشکلات رایج در گیاهانی است که برای مدت طولانی در خاک بیش از حد مرطوب یا غرقاب قرار دارند. علائم شامل زرد شدن سریع برگها، رشد متوقفشده و پایه قهوهای و پوسیده است. گیاه را از گلدان بیرون آورده و وضعیت ریشهها را بررسی کنید. اگر ریشهها رنگ زرد داشته باشند، مشکلی نیست، اما اگر قهوهای و نرم باشند، باید فوراً اقدام کنید.
زرد شدن برگهای پایینی (نزدیک به خاک)
میتواند نشانهای از آبیاری بیش از حد باشد، هرچند که ممکن است به دلیل طبیعی رشد و بلوغ گیاه نیز رخ دهد. اگر برگهای قدیمی به سرعت و یکی پس از دیگری زرد شوند، احتمالاً دلیل آن آبیاری بیش از حد است. بسیاری از افراد نمیدانند که سیستم ریشه گیاه نیز به اکسیژن نیاز دارد؛ وقتی خاک آبیاری میشود، هوا از خاک خارج میشود. نبود اکسیژن در دسترس برای ریشهها باعث تخریب آنها در روزهای آینده میشود.
آفات و بیماری ها
در شرایط هوای بسیار خشک، ممکن است آفات به این گیاه حمله کنند.
کنههای عنکبوتی و شپشک آردی معمولاً آفات رایج هستند. کنههای عنکبوتی بسیار کوچک و تقریباً شفاف بوده و روی برگها به دنبال کلروفیل و محلی برای تخمگذاری میگردند. اما شپشک آردی بهراحتی قابلتشخیص است و با ایجاد تارهای سفید پنبهای روی برگها و ساقهها دیده میشود. برای مقابله با این مشکل، برگها را غبارپاشی کنید. علاوه بر این، رطوبت زیاد یا زهکشی ضعیف میتواند منجر به پوسیدگی ریشههای این نخل شود.
رطوبت کم
این مشکل میتواند باعث قهوهای شدن نوک برگها با هالههای زرد شود. اگرچه این موضوع گیاه شما را نمیکشد، اما ممکن است بخواهید رطوبت محیط را افزایش دهید تا از بروز این علائم در رشد جدید جلوگیری کنید. هر از گاهی برگها را غبارپاشی کنید یا بشویید و در زمان روشن بودن سیستمهای گرمایشی، یک سینی رطوبت ایجاد کنید تا محیطی پایدار برای گیاه فراهم شود.
شوک ناشی از جابهجایی
یکی از مشکلات بزرگ در هنگام جابهجایی سنگین گلدان است. ۲۴ ساعت قبل از جابهجایی، گیاه را بهخوبی آبیاری کنید و هرگز به ریشهها دست نزنید، مگر اینکه دچار پوسیدگی ریشه شده باشند. علائم معمول شوک جابهجایی مشابه کمآبی هستند و شامل پژمردگی، زرد شدن برگها و توقف رشد میشوند.
بیماری لکه برگی
توسط چندین نوع قارچ (مانند Graphiola، Botrytis، Anthracnose و Cercospora) ایجاد میشود و همه آنها به یک شکل عمل میکنند. هاگهای قارچ روی سطح برگ فرود میآیند و بهآرامی همراه با رشد گیاه پیشرفت میکنند. متأسفانه هیچ محصولی برای درمان مستقیم این بیماری وجود ندارد. تنها میتوانید قسمتهای آسیبدیده را جدا کنید و برگها را مرتب بشویید تا از گسترش بیماری جلوگیری شود. گیاه را حداقل یک ماه پس از آخرین علامت از سایر گیاهان جدا نگه دارید.
اگر گیاه شما در محیطی تاریک قرار دارد، با یک چوب باریک (مانند چوب غذاخوری) خاک را در نقاط مختلف بهآرامی سوراخ کنید. این کار باید بین پایه گیاه و لبه گلدان انجام شود، زیرا در غیر این صورت ممکن است به بخش پایینی گیاه آسیب برسانید. این سوراخها را برای چند روز باز بگذارید و سپس خاک را دوباره صاف کنید تا بیش از حد خشک نشود. این حرکت ملایم در ساختار خاک شبیه به کار کرمها و سایر موجودات کوچک در طبیعت است که اکسیژن را به خاک بازمیگرداند و خطر پوسیدگی ریشه را کاهش میدهد. این کار را ماهانه یا هر زمان که احساس کردید خاک گلدان بهاندازه کافی سریع خشک نمیشود، تکرار کنید.
کپک زدن خاک
نشاندهنده دو مسئله است: نور کم و آبیاری بیش از حد. اگرچه کپک به خودی خود آسیبی به گیاه نمیزند، اما برای بیشتر باغبانها ناخوشایند است و بهتر است به محض مشاهده حذف شود. برای حذف کپک، دو اینچ بالایی خاک را با خاک تازه مخصوص گیاهان آپارتمانی جایگزین کنید. یا میزان نور دریافتی گیاه را افزایش دهید (در هفتههای اول از نور مستقیم خورشید برای جلوگیری از شوک محیطی خودداری کنید) یا دفعات آبیاری را کمی کاهش دهید. اگر کپک همراه با زرد شدن برگهای پایینی باشد، ممکن است با مشکل پوسیدگی ریشه نیز مواجه باشید.
نوک برگهای قهوهای و کدر
همراه با لکههای سیاه نشانهای از نوعی بیماری لکهبرگ هستند. بخشهای آسیبدیده را با استفاده از قیچی یا هرسکن تمیز بردارید. حتی پس از حذف قسمتهای بیمار، ممکن است بیماری دوباره بازگردد، به این معنا که ممکن است مجبور شوید کل برگ یا حتی کل نخل را حذف کنید.
این مشکل جدی است و میتواند هم گیاه آسیبدیده و هم گیاهان مجاور در همان گلدان را به دلیل ماهیت مسری خود از بین ببرد. مهم است که قیچی یا ابزار هرس را بلافاصله پس از برش گیاهان بیمار بشویید، زیرا خطر آلودهکردن سایر گیاهان بسیار بالاست.
اگر دمای شبانه بالای ۱۵ درجه سانتیگراد باشد، گیاه را در مکانی محافظتشده در فضای باز با آبیاری منظم قرار دهید. هوای تازه و نور طبیعی برای نخل بسیار مفید خواهد بود و همچنین خطر آلودگی سایر گیاهان نزدیک را کاهش میدهد.
اگر گیاهان بهطور جداگانه برگهای قهوهای یا زرد پیدا کنند و سپس بمیرند، این ممکن است به چندین مشکل محیطی یا مراقبتی باشد. همانطور که در این مقاله به شدت تأکید شده، میزان نوری که گیاه دریافت میکند برای موفقیت آن بسیار مهم است.
ما توصیه میکنیم گیاه را در مکانی روشن با نور غیرمستقیم و رطوبت فراوان (مانند استفاده از سینی سنگریزه یا اسپریکردن آب) قرار دهید و اجازه دهید که یکسوم بالایی خاک بین هر بار آبیاری خشک شود.
گیاه ضعیف را وقتی دمای شبانه بالای ۱۴ درجه سانتیگراد است در یک مکان محافظتشده در فضای باز قرار دهید و بهطور منظم آن را آبیاری کنید. چند ماه قرار گرفتن در فضای باز برای گیاه بسیار مفید خواهد بود و ممکن است حتی برگهای جدیدی نیز به شما ارائه دهد.
هنگام بازگرداندن گیاه به داخل خانه، بهطور کامل برای آفات بررسی کنید و دو اینچ بالایی خاک را با خاک تازهای مخصوص گیاهان آپارتمانی جایگزین کنید تا تخم آفات پنهانشده را حذف کنید.
با رعایت این مراحل، لیویستونا روتوندیفولیا به رشد خود ادامه داده و زیبایی خاصی به فضای داخلی شما خواهد بخشید.