بذر میوه گوجی بری

معرفی گوجی بری قرمز | Red Goji berry

گوجه بری با نام علمی "Lycium barbarum" میوه ای کوچک و بومی چین می‌باشد که به واسطه ارزش غذایی بالایی که دارد بسیار محبوب است. این میوه کمیاب و گران قیمت دارای غنی ترین منبع مواد غذایی در بین میوه ها از جمله خانواده بری ها یا تمشک ها است. این ارزش تجاری و خواص دارویی گوجه بری باعث شده است که آنرا الماس قرمز بنامند.

گوجی بری میوه ایست که از میوه های کمیاب است و خوشمزه با طعمی شیرین که در طب سنتی نیز کاربرد فراوانی دارد، بطوری که از هزاران سال پیش در چین از آن به عنوان اکسیر جوانی و سلامتی یاد می شده است. میوه گوجه بری مانند دیگر خانواده بری‌ها دارای آنتی اکسیدان فراوانی است که موجب کاهش رشد و عدم پیشرفت سلول‌های سرطانی می‌شود. میوه خشک گوجی بری همانند کشمش مصرف می‌شود همچنین در تهیه دسر، آب میوه، مربا و دم نوش مورد استفاده قرار می گیرد. 

در صورت خرید بذر بری ها بهتر است بدانید از گوجی بری، شرایط کشت آسانی دارد و می توانید کاشت آسان این گیاه داخل گلدان هم انجام دهید، چراکه گیاه گوجی بری به صورت بوته یا درختچه کوتاه قد رشد می‌کند و فضای زیادی را اشغال نمی‌کند و به راحتی در آپارتمان نیز قابل پرورش است. همچنین از نظر تجاری کاشت میوه گوجی بری بسیار به صرفه است و مقدار تولید میوه در اولین سال تا حدود 2 کیلو میوه به ازای هر نهال می‌باشد که نسبت به رسیدگی، این مقدار قابل تغییر است. ارتفاع بوته‌های گوجه بری در هنگام بلوغ کامل به 1 تا 1.5 متر می‌رسد و میوه های کوچک و بسیار زیبای کوچک و بیضی شکلی به قطر 1 تا 2 سانتیمتر شبیه زرشک و ذغال اخته تولید می‌کند. علاوه بر میوه، برگ‌ های گوجی بری نیز به عنوان دمنوش مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. گیاه گوجه بری در همه فصول سال قابل کشت است، اما بهترین زمان کشت این محصول نیمه دوم سال است. گوجی بری گیاه بسیار مقاومی بوده و نسبت به تنش های آبی حساس نمی‌باشد و درجه حرارت‌های بالا و برودت‌های زیر صفر را نیز تحمل می‌کند. برای کاشت در محیط خارجی گیاه گوجه بری را می‌توان در تمام نقاط ایران کاشت بجز مناطق جنوبی چون گوجه بری با وجود تحمل آستانه حرارتی بالا به طور دائم قادر نیست این تنش حرارتی را تحمل کند.

روش کاشت گوجی بری

ابتدا می‌توان بذرهای گوجی بری را داخل دستمال کاغذی مرطوب گذاشت و سپس آنرا داخل یک کیسه زیپ پک یا مشمایی که هوا به اون نفوذ نکند گذاشت تا رطوبت به 100 درصد برسد تا قدرت جوانه زنی بالا برود. بعد دو یا سه روز هنگام مشاهده اولین جوانه ها آن را در خاکی که مخلوط پیت ماس و کمپوست است قرار داده و آنرا غبار پاشی کنید و ظرف یا گلدان حاوی بذر خود را دوباره در یک کیسه مشمایی یا زیپ پک بگذارید. همچنین می‌توانید بذر را به طور مستقیم در یک لیوان یکبار مصرف مانند ظروف بستنی خوری که با خاک کمپوست پر شده است گذاشته و پس از غبار پاشی آن را داخل یک کیسه قرار دهید. توجه داشته باشید که عمق کاشت را 5 میلیمتر در نظر بگیرید یا به اندازه دوبرابر قطر بذر روی آن خاک بریزید تا به اصطلاح بذر خفه نشود. به هیچ عنوان بستر کشت را غرقاب نکنید و غبار پاشی با اسپری کفایت می کند زیرا آب زیاد باعث فرو رفتن بذر در عمق بستر شده و احتمال جوانه زنی را کمتر می‌کند.

سپس آن را در مکانی ترجیحاً با نور کم خورشید در دمای 20 الی 30 درجه قرار می‌دهیم .در این مدت هر چند روز یکبار بستر رو بازرسی نمایید چنانچه رطوبت آن کم شده باشد مجددا مرطوب نمایید و درب آن را کنترل نمایید. جوانه زنی گوجی بری حدود 6 تا روز طول می کشد ولی این زمان بستگی به تازگی دانه و دمای محیط دارد. زمانی که بذرها جوانه زنی کردند نایلون را بر نداشته، آن را در مکانی با نور غیر مستقیم قرار دهید. زمانی که جوانه 4 برگه شدند یک سوراخ با مداد در نایلون ایجاد کرده تا رطوبت کمتر شده این عمل را چند روز بعد باز انجام دهید، طوری که گیاه به هوای بیرون کاملا عادت کند در این زمان مواظب تغییرات دمایی شدید و رطوبت باشید. اصطلاحاً به این کار آداپته شدن گیاه می‌گویند و به مرور و بعد از چند هفته این یک سوراخ به دو و همینطور بیشتر افزایش پیدا می‌کند. زمانی که گیاه به ارتفاع 10 تا 15 سانتیمتری رسید اقدام به انتقال آن به گلدان بزرگتر یا زمین اصلی می کنند، برای شروع قطر گلدان انتخابی حداقل 25سانتی متر باشد، بعدها می‌توان گلدان را به سایز بزرگتر تغییر داد و گیاه را جا به جا کرد. برای انتقال نهال گوجی بری به گلدان ابتدا کف آن برای زهکشی بهتر سوراخ کنید.

سپس  به ارتفاع 2 تا 3 سانتیمتر کاه یا پوست برنج در کف گلدان بریزید در مرحله بعد خاک معمولی و ماسه را به نسبت ۳ به ۱ مخلوط کنید و مقداری کود حیوانی پوسیده نیز به آن اضافه کنید. سپس گلدان را با این خاک تا نیمه گلدان پر کنید و گیاه را داخل آن قرار داده، سپس گلدان را با باقی خاک پر کنید و اقدام به آبیاری نمایید. اگر قصد کاشت گوجی بری در زمین را دارید پس از آماده شدن نشاء ها و رسیدن به ارتفاع 10 تا 15 سانتیمتری اقدام به کاشت آنها نمایید.

 فاصله کشت نهال گوجه بری برای زمین‌های بزرگ و کشت تجاری را بین 2 تا 2.5 متر در نظر بگیرید تا فضای کافی را برای رشد گسترده داشته باشند و برای کشت باغی و خانگی به ترتیب 120 و 70 سانتیمتر. هرس نهال گوجه بری در دو نوبت انجام می‌شود اول زمانی که به 30 سانتیمتر رسید سر زنی می‌کنند تا گیاه رشد عرضی کند این کار باعث می‌شود گیاه قوی و پربارتر شود دوم هنگامی که به 60 سانتیمتر رسید اقدام به هرس طولی می‌کنند.

شرایط مراقبت و نگهداری از گوجه بری

میزان آبیاری گوجه بری : در صورت پرورش گیاه گوجی بری در مناطق با آب و هوای مرطوب، فقط زمانی که خاک خشک شد باید آن را آبیاری کرد؛ ولی در صورت وجود شرایط آب و هوایی خشک، آبدهی گیاه باید به صورت روزانه صورت گیرد. آبیاری بیش از اندازه گوجی بری باعث پوسیدگی ریشه و رشد قارچ در آن می‌شود و در صورتی که گیاه رطوبت کافی نداشته باشد، برگ‌های آن پژمرده خواهند شد.

نور مورد نیاز : گیاه گوجی بری از جمله گیاهان آفتاب دوست است بنابراین باید روزانه 7 الی 8 ساعت در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار گیرد تا میوه‌های با کیفیت تری تولید کند.

دما مورد نیاز گوجه بری : دمای ایده آل برای رشد این گیاه 25 درجه است. گیاه گوجی در سال اول و دوم نیاز به مراقبت‌های بیشتری دارد و از سال سوم مقاومت آن نسبت به سرما و گرما و خشکسالی به حداکثر می‌رسد، برخی برای مراقبت بیشتر گیاهان گوجی بری را در سال‌های اول و دوم داخل گلخانه نگهداری می‌کنند.

خاک مناسب گوجه بری : گیاه گوجه بری توقع چندانی ندارد، ولی برای تولید محصول با کیفیت می‌توان خاک را با اضافه کردن کود حیوانی یا کمپوست غنی سازی کرد. بهترین PH خاک بین 7 الی 8 است. همچنین برای داشتن ریشه سالم، ضروری است که خاک به دقت زهکشی شود.

کود دهی و تغذیه : گوجی بری نیاز به خاک غنی دارد، استفاده از کمپوست های آلی و کودهای حیوانی پوسیده در باغات گوجی بری توصیه می‌شود، می‌توان برای افزایش بهره وری از کودهای پتاس بالا استفاده نمود.

موارد استفاده میوه گوجی بری

میوه های تازه گوجی بری به صورت خام مصرف می‌شود که طعمی لذیذ و شیرین دارد.

علاوه بر خام خوری میوه خشک شده گوجی بری مانند کشمش مصرف می‌شود.

از آن به عنوان تزیین غذا و همچنین تهیه دسر انواع مربا و سس نیز استفاده می‌کنند.

مهم تر از همه در طب سنتی این میوه بسیار محبوب است و دارویی موثر برای درمان سرطان و به بخاطر آنتی اکسیدان فراوانش برای سلامتی بسیار مفید است.

از برگ‌ها و میوه گوجی بری برای تهیه دمنوش نیز استفاده می‌شود.

خواص گوجی بری خشک و تازه

خواص گوجی بری برای لاغری :  این میوه یک چربی سوز طبیعی به شمار می‌رود و به دلیل فیبر بالای آن باعث کاهش وزن می‌شود. ۱۰۰ گرم گوجه بری تنها ۲۳ کالری دارد.

• پیشگیری از دیابت
• کنترل سطح کلسترول خون
• از بین برنده‌ی رادیکال‌های آزاد
• حفاظت از سلامت قلبی و عروقی
• خواص ضد سرطانی
• ارتقاء سلامت عمومی بدن
• حفاظت از سلول‌های مغزی
• پیشگیری از آسیب‌های کبدی
• مراقبت از پوست بخاطر آنتی اکسیدان بالا
• بهبود کیفیت خواب و کاهنده اضطراب
• بهبود قدرت بینایی