جذب کود از طریق محلول پاشی برگی
محلول پاشی روشی تکمیلی برای کاهش مصرف کود و جذب آن از طریق برگ میباشد. بعضي از گياهان آبزي و جلبکها كليه مواد غذائي مورد نياز را از طريق سطح برگها جذب مينمايند. يكي از راههاي تغذيه گياه، ارگانهاي بالاي خاک نظير برگها هستند. این عمل بیشتر زمانی که گیاه نیاز فوری به عنصر خاصی داشته و نیز در اوایل بهار که جذب عناصر از خاک به دلیل فعالیت پایین ریشهها کم است، به کار میرود. همچنین در مواردی که شرایط خاک برای جذب عناصر مناسب نیست (PH بیش از حد بالا یا پایین، رطوبت بیش از حد بالا یا پایین، کمبود تهویه و...) به کار میرود. روشی نسبتاً آسان بوده و زود بازده میباشد. بعضی از گیاهانی که در خشکی ميرويند مواد غذائي را از دو محيط جذب مينمايند، بعضي از مواد غذائي از طريق ريشه و بعضي از گازها نظير CO2 ، O2 ، SO2 و فتوسنتز از طريق برگ انجام ميشود.
کوددهی برگی (یا تغذیه برگی)شامل بکار بردن (طریقه محلول پاشی ) مواد مغذی در سطح برگ و ساقه و جذب آنها از این قسمتها میباشد. به دلیل استفاده از این روش در سیستمهای معمول کشاورزی و هم در سیستمهای جدید، میتوان آن را یک روش پایدار متداول در افزایش مواد مغذی محصول دانست. به دلیل اینکه اطلاعات موجود درباره کاربردهای مرسوم تغذیه برگی، معمولاً از طریق شرکتهای ترویجی و نشریات عمومی کشاورزی قابل دسترسی است، این مقاله بر کاربرد تغذیه کودی در سیستمهای کشاورزی ارگانیک و پایدار تاکید خواهد کرد.
برای خرید بذر به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.
تاریخچه: تغذیه برگی به عنوان یک تامین کننده تکمیلی عناصر کم مصرف و پر مصرف ، هورمونهای گیاهی ، محرکهای رشد و سایر عناصر مفید استفاده شده است . تاثیر کود دهی برگی در افزایش محصول ، مقاومت به بیماریها و آفات و بهبود مقاومت به خشکی و نیز افزایش کیفیت محصول مشاهده شده است . پاسخ گیاه به کود دهی برگی بستگی به گونه گیاه ، شکل کود ، غلظت کود ، دفعات کاربرد کود و مرحله رشدی گیاه دارد . ترکیب کودی مورد استفاده در کود دهی برگی معمولا بر اساس مرحله رشدی گیاه یا میوه تنظیم می شود . کود دهی برگی هم چنین برای کمک به گیاه در ترمیم شوک های ناشی از انتقال از مرحله نشایی ،آسیب تگرگ و سایر عوارض ناشی از شرایط آب وهوایی سخت بکار برده می شود . در هر حال این میزان تاثیر معمولا در شرایط واقعی قابل دسترسی نیست . اغلب عدم موفقیت در تغذیه برگی ناشی از عدم توجه به اصول کاربرد برگی کود است . سایر دلایل عدم موفقیت شامل استفاده از ترکیب نادرست یا ترکیب درست در زمان نامناسب است . تصمیم گیری درباره مواد مورد استفاده در محلول پاشی برگی ونیز مرحله رشدی گیاه برای محلول پاشی به همان اندازه که یک علم بشمار میرود یک هنر نیز هست . به دلیل آسیب پذیری نتایج تحقیقات و آزمایشات کاربرد مزرعه ای تغذیه برگی، اظهار نظر روی مفید بودن آن هم در سیستم کشاورزی مرسوم و هم در سیستمهای جایگزین متغیر است. در هر حال یک اجماع جمعی در مورد عدم جایگزینی این روش با برنامه کوددهی خاکی متداول وجود دارد. برای پایدار کردن عملیات مزرعه ای، روش کاربرد برگی باید همراه با استفاده از برخی ترکیبات کمپوست و ایجاد تناوب با حبوبات باشد. یکی از مزایای تبلیغ شده در باره کوددهی برگی، بالا بردن امکان جذب مواد مغذی از خاک میباشد. این تفکر از آن جا ناشی شده که کوددهی برگی موجب میشود گیاه مواد قندی و سایر مواد مترشحه بیشتری را از طریق ریشه به ریزوسفر ترشح کند.
برای خرید کودهای مایع به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.
جمعیت میکرو ارگانیسمهای مفید در منطقه ریشه بواسطه افزایش دسترسی به این مواد مترشحه زیاد میشود. در طی این چرخه همراه با افزایش فعالیتهای بیولوژیک، دسترسی به مواد مغذی، کنترل کنندههای بیوشیمیایی بیماریها و ویتامینها و نیز سایر فاکتورهای مفید برای گیاه نیز زیاد میشود. این یک دلیل اساسی و منطقی برای تفکر استفاده از روش کوددهی برگی در کشاورزی ارگانیک در مقابل فلسفه “تغذیه خاک نه تغذیه گیاه” میباشد. در صورت استفاده از روش کوددهی برگی بر روی گونههای وسیعی از محصولات ملاحظه میشود، صرفه اقتصادی آن عموما در محصولات باغی بیشتر از محصولات زراعی است. این به آن دلیل است که محصولات باغی ارزش بالاتری دارند و میزان مواد مغذی در آنها با دقت بیشتری کنترل میشود. به طور مثال در حال حاضر محلول پاشی برگی به صورت عمومی برای اصلاح کمبود روی در انگور، کنترل لکه تلخی و چوب پنبه ای شدن در سیب و نیز به عنوان مکمل تغذیه ای در توت فرنگی توصیه میشود.
به طور کلی جنبه اقتصادی کوددهی برگی بستگی دارد به:
اول، چگونگی کاربرد موفقیت آمیز آن
دوما، وجود یا عدم وجود راهکارهای اقتصادیتر از آن
برای خرید کود به فروشگاه نازبو مراجعه کنید.
جمعیت شتهها که از البته تحقیقات روی این مطلب محدود بوده و قطعیت ندارد. به طور مثال یک مطالعه در کالیفرنیا، برای پیدا کردن یک ارتباط بین بریکس شیره گیاهی انگور تجارتی و وجود زنجره با شکست مواجه شد. برخی حامیان کوددهی برگی ملاحظه کردند که این روش یک کوددهی برگی و مقاومت به آفات یک اعتقاد اصولی در کشاورزی ارگانیک وجود دارد که تغذیه مناسب محصول موجب بروز مقاومت طبیعی به حشرات، آفات و ارگانیسمهای بیماریزا خواهد شد. در حالی که بیشتر کاربران به طور سنتی سعی در رسیدن به تغذیه متعادل از طریق مدیریت مستقیم بر روی خاک (تغذیه خاکی) هستند، اغلب طرز فکرهای متعددی در خصوص رابطه بین مقاومت به آفات و تغذیه گیاه وجود دارد. برخی پیشنهاد میکنند که تغذیه مناسب تر گیاهان حتما منجر به توانایی بهتر برای تحمل آفات و بیماریها میشود. اما این امر موجب ایجاد مقاومت نخواهد شد. برخی دیگر هر گونه ارتباط بین تغذیه گیاه و شیوع آفات را تکذیب میکنند. برخی مدارک درباره وجود ارتباط بین مشکل آفات و عدم تعادل مواد مغذی وجود دارد. به طور مثال : وجود نیتروژن زیاد در محلول خاک، نیترات و آب محتوی سلول گیاهی را افزایش میدهد. این موضوع باعث افزایش
وسیله موثر برای تحریک سیستم دفاعی طبیعی گیاهان است. امروزه مطالعات محدودتری انجام میشود اما برخی نتایج مثبت اثبات شده است. مطالعه ای در فلسطین اشغالی که در خصوص محلول پاشی برگی فسفات روی ذرت بوده، افزایش مقاومت در مقابل برخی بیماریها را در ذرت نشان داده است. اصول تغذیه برگی برای آنکه کوددهی برگی موثر واقع شود برخی رهنمودهای زیر باید بکار بسته شود:
_ برای بهره وری بیشتر و جلوگیری از آسیب به محصول، تهیه محلول بسیار رقیقی از فرمول کودی توصیه میشود. گاهی استفاده از یک یا نصف فنجان از ماده موثره برای هر ایکر (4047 متر مربع) برای به دست آوردن پاسخ مطلوب مورد نیاز میباشد. محلولهای با غلظت بالا بویژه آنهایی که بر پایه نمکهای معدنی هستند احتمال دارد سوزش برگی ایجاد کنند . این امر بویژه در مورد نمکهای کلرید مصداق دارد.(مانند کلرید پتاسیم )
_ ph محلول مصرفی باید در حد خنثی وبین(5/8-5/5) باشد. در صورت نیاز به تغییر ph محلول میتوان از اسید ضعیفی مثل سرکه جهت افزایش اسیدیته و یا کربنات سدیم برای کاهش اسیدیته استفاده کرد.
_ علاوه بر ph نوع آب مصرفی در محلولپاشی را نیز مد نظر قرار دهید.
– پاک بودن آب: ذرات ریز و نامحلول میتواند به سرعت نازلها را مسدود کند، حتی محلولهایی که به خوبی تهیه شده اند و از صافی رد شده اند می توانند در صورت وجود مواد معلق (سوسپانسیون ) زیاد موجب گرفتگی شوند.
– آلودگیهای شیمیایی و بیماری زا : برخی از منابع آب آلودگی دارند و نباید برای تغذیه برگی استفاده شوند. در صورتی که در مورد وجود ارگانیسمهای بیماری زا مشکوک بودید میتوان به راحتی آب را با مقدار کمی پراکسید هیدروژن گندزدایی کرد.
– کلرین : کلر زنی آب باکتریهای مضر را از بین نمی برد. اما در عین حال میتواند ارگانیسمهای مفید را نیز از بین ببرد. قبل از استفاده اجازه دهید آب در تانکر رو باز به مدت یک شب بماند، آب دکلرینه شده (بدون کلر ) و برای ترکیبات دارای موجودات زنده مفید بی ضرر خواهد بود.
_ بهترین تاثیر محلول پاشی زمانی است که محلول به صورت ریز مه پاشی شود. که این عمل را میتوان از طریق افزایش فشار محلول پاش یا با استفاده از پمپهای بوم دار با نازلهای واژگون که محلول را با زاویه 45 درجه روی گیاه میپاشند انجام داد.
_ عملیات محلول پاشی باید در زمانی که هوا آرام است و سرعت باد در حداقل است انجام گیرد که این امر به ویژه زمانی که از مهپاشها استفاده میشود موجب میشود محلول به راحتی روی برگ پاشیده شود .
_ اگر محلول سطح زیرین برگ را هم پوشش دهد، باعث افزایش جذب خواهد شد این امر زمانی دارای اهمیت است که روزنههای بیشتری در زیر برگ وجود داشته باشد.
_ همیشه کوددهی برگی را تا رسیدن هوا 27 درجه سانتیگراد یا کمتر به تاخیر بیندازید جذب در درجات حرارت بالاتر بسیار ضعیف است چون روزنه های گیاه در حرارتهای بالا بسته است. برخی از محلول پاشیهای خیلی موثر تغذیه برگی در موقع عصر یا صبح خیلی زود انجام میگیرد. زمانی که حرارت بسیار مطلوب و وزش باد در حداقل است .
_ در شرایط آب وهوایی مرطوب جذب بیشتری اتفاق میافتد. وجود شبنم زیاد در روی برگها، تغذیه برگی را تسهیل میکند. افزودن مواد چسبنده به محلول، سطح کشش روی برگ را کاهش داده و باعث افزایش جذب میشود.
_ به احتمال اثر متقابل ترکیبات محلول کود برگی توجه کنید. برخی مواد با هم ناسازگار هستند و نباید با هم مخلوط شوند. آنها ممکن است رسوب ایجاد کنند که باعث گرفتگی نازلها میشوند. برچسب روی خیلی از محصولات در مورد احتمال ناسازگاری آنها با سایر مواد هشدار لازم را میدهند. اگر هیچ گونه اطلاعاتی در دسترس ندارید مقداری از مواد را در یک شیشه با آب مخلوط کنید و آن را تکان دهید، اگر هیچگونه رسوبی ندیدید مشکلی برای محلولپاشی ندارید. برای آسودگی و صرفه جویی هزینه، کودهای برگی را میتوان با حشرهکشها نیز مخلوط کرد. با خواندن برچسب تولیدات و نیز آزمایش تست رسوب از عدم ناسازگاری مطمئن شوید.
کاربرد تکنولوژیهای جدید در کوددهی برگی : دو تکنولوژی جدید برای کوددهی برگی معرفی شده است. اولین روش محلول پاشی الکترواستاتیک است که ذرات اسپری شده را باردار کرده و باعث میشود آنها بسهولت روی برگ بچسبند. روش دوم که بنام sonic bloom شناخته شده از امواج صوتی برای افزایش جذب مواد مغذی استفاده میکند.
فرمولاسیون محلول پاشی برگی: متاسفانه اغلب کود دهی برگی بدون داشتن هدف روشنی انجام میشود برخی از تولیدکنندگان بوسیله بازاریابها متقاعد میشوند که محلول پاشی یک ترکیب ویژه برای محصولشان مفید خواهد بود. تغذیه برگی نیاز دارد که به عنوان یک روش اتفاقی تلقی نشود. راههای متعددی برای تعیین نیاز به کوددهی ، مفید بودن آن و موادی که باید بکار برده شود وجود دارد. دامنه این روشها از رویکردهای تجزیه ای متداول تا برخی که به وسیله روشهای غیر علمی توجیه میشوند، گسترده است . برخی رویکردها که برای کشاورزان مفید است در اینجا بحث میشود .
تاریخچه کمبودها یا علائم : در مناطقی که تولید محصول به طور متناوب انجام میشود و نیز در جاهاییکه اثرات متقابل خاک و برخی محصولات مطالعه شده، کمبود برخی مواد مغذی قابل پیش بینی است. جایی که این کمبودها باعث بلوکه شدن مواد مغذی و میکرو المانها میشوند کوددهی برگی اغلب وسیله ای مفید برای اصلاح کمبودها به شمار میرود. به طور مثال تغذیه برگی به طور روتین در برخی مناطق برای مدیریت کمبود روی در گردو استفاده میشود. همچنین محلول پاشی کلسیم اغلب برای جلوگیری از پوسیدگی انتهای گل گوجه فرنگی توصیه میشود. تصمیم برای محلول پاشی در چنین مواردی اساسا به استناد آزمایشات قبلی میباشد و اغلب با اطلاعات آزمایش خاک یا مشاهده علائم مزرعه ای تقویت میشود . آزمایش بافت گیاهی : آزمایش مواد مغذی برگ قابل اعتمادتر از علائم گیاهی یا آزمایش خاک برای اثبات وجود کمبود ها است. بهر حال میتوان با همه یا بدون همه آنها کار کرد. در مزارع وسیع محصولات باغبانی با ارزش زیاد ، مثل گردو های تجاری و گوجه فرنگی انجام آزمایش بافت یک امر معمول است. شاید این متداول ترین وسیله پذیرفته شده برای تشخیص کمبود مواد مغذی باشد. مناسب بودن تغذیه برگی به عنوان یک روش اصلاحی معمولا به نوع ماده مغذی دارای کمبود بستگی دارد. به عنوان مثال در کمبودهای میکرو المانها محلول پاشی برگی بیشتر استفاده میشود تا زمانی که ما کمبود موادی مثل نیتروژن، فسفات، یا پتاس را داریم . بیشتر آزمایشگاههای تجزیه خاک آزمایشات برگی را توصیه میکنند. به طور نمونه دانشگاه آرکانزاس یک برنامه ویژه در تجزیه برگی ذغال اخته دارد که یک محصول با ارزش در منطقه بشمار میرود. باید بدانیم که یک آنالیز دقیق برگی بستگی به یک نمونه برداری خوب دارد. رفرکتومتر (دستگاه انکسار سنج ): وسیله ای که برخی تولیدکنندگان آن را در تغذیه برگی مفید یافته اند دستگاه رفرکتومتر است. رفرکتومتر دستگاهی با قیمت کم و قابل حمل است که مواد جامد محلول در شیره گیاهی را (عموما قندها را) بوسیله اندازه گیری میزان شکست نور تابیده شده به محلول اندازه گیری میکند. درصد بالای مواد جامد موجود، موجب تغذیه بهتر گیاه میشود. شواهد جدید توضیح دهنده بسیاری از مسائل در باره وجود ارتباط بین تغذیه برگی با بریکس بالا و مقاومت در برابر آفات است. روش استفاده از رفرکتومتر در تغذیه برگی نسبتا ساده است. ابتدای کار با عصاره گیری از یک یا چند نمونه از محصول شروع میشود این کار با له کردن یا فشردن برگها یا ساقه نمونه با یک وسیله مثل سیر خرد کن یا وسایل مشابه دیگر انجام میشود. عصاره تهیه شده را در رفرکتومتر برای انجام اندازه گیری و ثبت نتیجه قرار دهید. سپس از یک وسیله اسپری کننده برای مرطوب کردن یک نمونه کوچک از برگ محلول پاشی شده استفاده کنید بعد از مدت کوتاهی شیره آن را خارج و توسط دستگاه اندازه گیری کنید. اگر بریکس آن افزایش یافته باشد تغذیه برگی به وسیله این مخلوط قابل توصیه است. با آزمایش چند نمونه از مخلوطهای موجود شما میتوانید بهترین ترکیب برای محلول پاشی را مشخص کنید. البته یک نمونه شامل آب خالص نیز به عنوان شاهد باید در همان زمان برای کاهش تاثیر هر گونه تغییرات به دلایلی غیر از کوددهی داشته باشید. استفاده از رفرکتومتر در میان طرفداران تئوری REAMS BIOLOGICAL IONIZATION به اندازه افراد معتقد به سیستمهای جایگزین جدید در کشاورزی عمومیت دارد. در هر حال این روش با وجودی که هنوز به اندازه کافی تحقیق نشده به طور گسترده پذیرفته شده است.
برای خرید کود گیاهان آپارتمانی و زینتی به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.
کودهای سنتتیک (مصنوعی) : بیشتر مواد کودی قابل حل متداول، میتوانند برای کوددهی برگی مورد استفاده قرار گیرند. مخلوطهای مایع و فرمولاسیونهای پودر قابل حل به ترکیبات محلول در آب ( که حاوی اندکی از آلاینده ها نیز هستند) ترجیح داده میشوند. در هر حال برای کاهش آسیبهای گیاهی باید از کود های حاوی مقدار قابل توجهی از کلرین اجتناب کرد. توجه داشته باشید که استفاده از کودهای سنتتیک در محصولات ارگانیک مجاز نیست.
کودهای آلی: کودهای تهیه شده از ماهی (امولسیون ماهی یا پودر ماهی) و جلبک دریایی (پودر محلول جلبک دریایی یا عصاره جلبک دریایی) به عنوان رایجترین تغذیه کنندههای برگی در محصولات آلی به شمار میروند که به طور جداگانه و یا به طور ترکیبی به کار برده میشوند. اطلاعات در مورد این کودها قابل دسترس است، هر دوی آنها عموما طی سالیان گذشته استفاده میشدند.
_ محلولپاشي موقعي موثر خواهد بود که مواد غذايي به نحوي از طريق ريشه نتواند جذب گياه شود. اين موضوع به خصوص در مورد عناصر سنگين نظير آهن، منگنز، روي و مس صادق است. زيرا بعلت خصوصيات فيزيکو شيميايي خاک اين عناصر بر روي ذرات خاک فیکس شده و به حالت غير قابل جذب در ميآيد، در اين صورت محلول پاشي موثر خواهد بود.
_ محلول پاشي از طريق برگ از اهميت زيادي برخوردار است ولي بايستي توجه داشت مقداري را که نياز دارد نميتواند بطور کامل از طريق برگ جذب نمايند. هر چند عناصر اصلي نظير N ، P ، K از طريق برگ جذب ميشود، ولي مصرف اينگونه کودهاي پرمصرف از این طريق معمول نميباشد.
_ محلول پاشي در گياهان پهن برگ بهعلت بالا بودن سطح جذب موثرتر خواهد بود. روي اين اصل محلول پاشي در باغات ميوه گياهان زميني سبزيجات، گياهان وجيني و نظاير آن ها مفيد خواهد بود .
_ هر چه قدر ذرات محلول کوچکتر بر روي برگ بنشيند جذب آن آسانتر خواهد بود، لذا پيشنهاد ميشود محلول پاشی به صورت مه پاشي انجام گردد و اين امر از سوختگي برگها نيز جلوگيري مينمايد محلول پاشي يک نوع کود پاشي کمکي است.
_ بكارگيري مويان (سورفكتانت) موجب كاهش نيروي كشش سطحي آب شده و در نتيجه قطرات آب حالت پخشيدگي به خود گرفته و سطح تماس برگ با ذرات كودي افزايش يافته و ميزان جذب برگي افزايش مييابد.
_ فقط در مواقع ضروري و مشخص شدن نوع و تعداد کمبود و يا در شرايطي فیکسه شدن مواد غذايي در خاک، شستشوي زياد از خاک، کمبود رطوبت و حرارت پايين خاک و يا بهر علت ديگر محلول پاشي موثر خواهد بود .
_ اثرات محلول پاشي در گياه در مقايسه با جذب از طريق ريشه سريع در ظاهر گياه مشخص خواهد شد. لذا در مواقع رشد سريع گياه و يا در زمان گلدهي و رشد ميوه معمولا تناسب جذب بهم خواهد خورد، بنابراين در چنين موقعي محلول پاشي کمک موثري در اين زمينه خواهد داشت.
_ در محلولپاشي غلظت پيشنهاد از سوي شركت توليد كننده بسيار حائز اهميت ميباشد، چرا كه افزايش غلظت علاوه بر احتمال گرفتگي نازلها، موجب سوزش برگها نيز ميگردد.
_ براي اطمينان از صحت انجام عمليات فوق پيشنهاد ميشود كود مورد نظر را با غلظت مربوطه تهيه و در قطعه كوچكي از مزرعه برگپاشي انجام گيرد. در صورت عدم ظهور علائم برگ سوزي پس از 3 روز در گياه، در تمام سطح مزرعه برگ پاشي انجام پذيرد.
_ هنگام محلول پاشي سرعت وزش باد بايد حداقل باشد چرا كه وزش باد هدر رفتگي كود را به صورت محسوس افزايش ميدهد.
_ محلولپاشي بايد در زماني صورت پذيرد كه گياه تشنه نباشد، به عبارتي محلول پاشي بايد چند روز پس از آبياري صورت پذيرد.
_ در محلولپاشي دوره رشد گياه بسيار حائز اهميت است و هر چقدر برگ گياه جوان تر باشد كارايي جذب عناصر غذايي ازدياد مييابد.
_ محلول پاشي عناصر كم مصرف پس از بكارگيري عناصر پر مصرف صورت پذيرد.
_ در صورت آميختن چندين كود يا كود مربوطه با سموم، از قابليت اخلاط آنها مطمئن بوده و از بروز رسوب در تانك جلوگيري نماييد.
_ محلول پاشی برگی را زمانی انجام دهید، که رطوبت بالا است و دما نیز زیاد بالا نباشد.
_ هنگام طلوع خورشید مایع کمتری تبخیر شده و زمان بیشتری خواهد داشت تا به داخل برگ نفوذ کند.
_ دیگر زمان مناسب برای محلول پاشی هنگام غروب خورشید میباشد.
_ به عبارت دیگر بهترین زمان محلول پاشی از ۱۰-۷ صبح و یا بعد از ۵ بعد از ظهر میباشد.
_ در صورتی که در ساعت ۷ صبح دمای هوا ۲۵ درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد از محلول پاشی خودداری کنید، زیرا قطرات محلول با سرعت بیشتری تبخیر شده و نتیجه خوبی حاصل نمیشود.
_ در صورتی که دمای هوا بسیار گرم و خشک باشد میتوانید در ساعات بین ۴-۲ صبح اقدام به محلول پاشی نمایید. در این ساعات سرعت باد باید کمتر یا مساوی ۸ کیلومتر بر ساعت باشد تا از رانش و ریزش قطرهها جلوگیری شود.
_ تا جایی که امکان دارد تمامی محلول پاشیهای برگی باید pH بین ۴ و ۶ داشته باشند.
_ همه کودهای محلول در آب برای محلول پاشی مناسب نیستند، درصورتیکه قابلیت محلول پاشی داشته باشند روی پاکت نوشته خواهد شد. برخی از کودها بسیار غلیظ تهیه شدهاند و فقط برای مصرف خاکی توصیه شدهاند.
_ کودهایی را برای محلول پاشی انتخاب کنید که عناصر ریزمغذی آنها به صورت کلاته باشند.
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد!
سلام اثر این محلول پتاس تا جند ساعت بر روی درخت انار است اگر بعد از محلول پاشی باران بیاد چی؟
مرسی ممنون بسیار عالی وآموزنده بود از اینکه اطلاعات رو در اختیار ما گذاشتید بسیار تشکر میکنم
مطالب بسیار ارزنده ای ارائه دادید، ممنونم
بسیار پر محتوا و عالی بود.
سلام ممنون دوست عزیز
مطالب وبیان تیئوریها و .. کل موضوع بسیار خوب وآموزنده بود
عالی بود ممنون
سلام ممنون از مطالب خوب و آموزندتون ????
بسیار مفید عالی و آموزنده بود ممنون
سلام حسین عزیز خوشحالیم که این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته، لطفا اگر تجربه یا توصیه ای دارید در اختیار همراهان عزیز فروشگاه بذر گل و گیاه نازبو قرار بدین
بسیار عالی و آموزنده بود
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد!