پیت ماس چیست ؟

پیت ماس چیست؟

پیت ماس مواد فیبری مرده هستند و زمانی تشکیل می‌شوند که خزه یا ماس ( moss ) و موجودات زنده دیگر مرده و در باتلاق‌های توربی طی چند هزار سال تجزیه می‌شوند. در واقع معنی لغوی عبارت پیت ماس، خزه تورب است. پیت ماس در واقع لاشه نوعی خزه است که آن را خزه تورب، خزه پوده زار و به انگلیسی اسفاگنم (Sphagnum) می‌نامند. این گیاه جزو گیاهان ابتدایی بوده متعلق به خانواده بریفایت‌ها (Bryophytes) می‌باشد. خزه تورب بدون بذر و گل بوده و از طریق هاگ تولید مثل می‌کند. علت نامگذاری آن رویش این گیاه در خاک‌های تورب دار که در واقع همان ذغال سنگ نارس است می‌باشد. این خزه‌ها در محیط‌های مرطوب و سایه ای رشد می‌کنند و وقتی که خزه‌ها شروع به تجزیه کنند، این زمین‌های مرطوب به بوته‌های پیت ماس تبدیل می‌گردند. شرایط مرطوب، سرد و اكسیژن بدین معنی است كه حضور باكتری‌ها كاهش می‌یابد و رشد گیاه بیشتر از میزان تجزیه آن است. آن میزان از برداشت که از سطح زمین‌ها باشد و حاوی خزه‌های تازه‌تر است ماس تورب (Sphagnum Moss) و آن میزان که از سطوح زیرین برداشت می‌شود پیت ماس (Peat Moss) نامیده می‌شود.

جهت خرید پیت ماس و خرید پیت ماس هلندی به فروشگاه بذر گل و گیاه نازبو مراجعه کنید.

پیت ماس‌‌ها در رنگ‌ها و جنس‌ها و بافت‌های مختلفی رده‌بندی می‌شوند. اغلب پیت‌ماس‌ها دارای وزن کمی هستند و تا ۲۰ برابر وزن خود (پیت ماس) آب جذب می‌کنند ولی سرعت از دست دادن آب نیز در پیت ماس‌ها زیاد است. ولی پیت ماس‌ها ظرفیت نگهداشت آب و مواد غذایی قابل قبولی دارند. در اصطلاح دو نوع پیت ماس معروف هستند. پیت سفید (که واقع رنگ آن قهوه‌ای روشن است) و پیت سیاه. باغبان‌ها در نوع و روش مصرف آنها معتقدند که هرکدام ممکن است برای یکسری از گیاهان مناسب و برای دیگری مناسب نباشند.

بیشتر بخوانید : اسیدیته یا PH خاک چیست؟

پراکندگی جغرافیایی

خزه تورب عمدتا در شمال نیم کره شمالی در سرزمین‌های بسیار مرطوب توندرا – جائی که گیاهان بزرگتر به دلیل سرمای شدید و شرایط سخت محیط فرصت رشد پیدا نمی‌کنند، پدید می‌آید، مانند سرزمین‌های منتهی به اقیانوس منجمد شمالی، نروژ و استونی و… همچنین در نیم کره جنوبی در کشور نیوزلند و جزایر تاسمانی و جنوب شیلی و آرژانتین که دارای تنوع گونه‌ای بسیار کمتری می‌باشد. بیشترین میزان این خزه در روسیه و پس از آن کانادا قرار دارد. کشورهایی مانند فنلاند، سوئد، ایرلند و آلمان همچنین شرایط ایده آل آب و هوایی را برای این بوته‌ها دارا هستند.

برای خرید خاک و بستر کشت به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

فواید کاربرد پیت ماس

افزایش ماده آلی خاک: درصد ماده آلی در پیت ماس بالاست و باعث بهبود ساختمان خاک می‌گردد.

pH کمی اسیدی: این عامل موجب افزایش ظرفیت بافری خاک، جلوگیری از شسته شدن مواد مغذی کود می‌شود. همچنین بدان معنی است که برای طیف گسترده ای از گیاهان اسید دوست ایده آل می‌باشد. برای اطلاعات بیشتر مقاله نحوه اندازه گیری PH خاک را مطالعه کنید.

بهبود تخلخل خاک: پیت ماس سبب بهبود تنفس و هوادهی خاک می‌گردد و ساختار خاک‌های رسی و فشرده را بهبود می‌بخشد. همچنین با توجه به سرعت تجزیه کند پیت ماس، ماندگاری آن نسبتاً بالاست. همچنین از خاک در برابر فرسایش محافظت می‌کند.

حفظ رطوبت:‌ پیت ماس قادر است تا ۲۰ برابر وزن خشک خودش آب نگه دارد و به تدریج آن را در اختیار گیاه قرار دهد. به این ترتیب سبب افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت در خاک‌های ماسه‌ای و شنی، افزایش میزان جذب و افزایش قابلیت بیولوژیکی مواد مغذی می‌شود.

بیشتر بخوانید : کوکوپیت بستری مناسب برای نهال

می‌تواند به خاک گلدان اضافه شود: از آنجایی که پیت ماست یک تهویه کننده مناسب برای خاک است به افزایش عمر خاک گلدان و بهبود وضعیت گیاه کمک می‌کند.

یک محیط کشت استریل است: پیت ماس بدون علف هرز و عوامل بیماری زا است. این ویژگی‌ها سبب جلوگیری از بیماری‌هایی می‌گردد که ممکن است ریشه را بپوشانند و آن را به عنوان یک عامل ایده آل در کشت هیدروپونیک و گلدان‌ها مطرح می‌سازد.

محصولی است ارگانیک: برای پرورش نهال و کشت بذر در کشاورزی ارگانیک و هیدروپونیک استفاده می‌شود.

روابط مواد مغذی‌ها را افزایش می‌دهد: این عامل به نام ظرفیت تبادل کاتیون (CEC) شناخته می‌شود به این معنی که مواد مغذی در خاک آزاد می‌شوند و از طریق ریشه‌ها در دسترس گیاه قرار می‌گیرند.

به بهبود کمپوست کمک می‌کند: چه چیزی پیت موس را منحصر به فرد می‌کند؟ پیت ماس برای تجزیه زمان بیشتری می‌گیرد و دلیل آن توانایی تجزیه آن بدون نیاز به اکسیژن است. اینکه پیت ماس در شرایط مرطوب فاسد نمی‌شود آن را عاملی مناسب برای قرار گرفتن در کمپوست تبدیل می‌کند و سبب می‌شود مواد مغذی کمپوست در دراز مدت و به آرامی آزاد شوند.

جهت خرید ورمی کمپوست به فروشگاه بذر گل و گیاه نازبو مراجعه کنید.

تمام این خصوصیات جذب مواد مغذی را بهبود می‌بخشد که به نوبه خود یک گیاه قوی و سالم را پرورش داده که گل و میوه ای با کیفیت خوب تولید می‌کند. در دنیای امروزی که خاک‌های ما از طریق استفاده بیش از حد و فرسایش از بین رفته‌اند، برخی از خاک‌ها به طور طبیعی بارور و حاصلخیز نیستند و نظر به اینکه بسیاری از مردم در محیط‌های شهری زندگی می‌کنند که در آن به باغبانی شهری نیاز دارند، استفاده از کمپوست و برخی از زیر مجموعه‌های آن نظیر پیت ماس برای داشتن گیاهانی سالم و با نشاط ضروری است.

خرید پیت ماس از فروشگاه نازبو با بهترین کیفیت و قیمت خرید پیت ماس

موارد مصرف پیت ماس

کود این خزه که پیت ماس (peat moss) هم نامیده شده به ماده‌ای جامد شبیه خاک اطلاق می‌گردد که در مصارف عمومی باغبانی، گلخانه‌ای، پرورش گل و… کاربرد دارد. در حال حاضر اکثر تولیدکنندگان این ماده (پیت ماس)، در کنار مواد تشکیل دهنده پایه و اصلی خزه تورب از مقداری نیترات (ازت)، پتاسیم و کلسیم به منظور غنای بیشتر و تبدیل آن به نوعی کود بهره می‌گیرند. از نشانه‌های کیفت این ماده (پیت ماس) یکی کیفیت و کمیت عناصر تشکیل دهنده آن و مقادیر نسبی آن‌ها و دیگری ریزتر بودن دانه‌های آن می‌باشد. در ایران رنگ سیاه و تیره این ماده بیشتر مقبولیت دارد.

بیشتر بخوانید: آشنایی مختصر با انواع بستر کشت

در مرحله‌ای از چرخه عمر خزه تورب که به صورت پوسیده و گیاه خاک در آمده بعد از فشرده شدن به عنوان بهبود دهنده خاک و بسترهای کشت مورد استفاده قرار می‌گیرد ؛ که ظرفیت آبگیری و همچنین ظرفیت جذب مواد مغذی را بالا می‌برد. همچنین هنگام استفاده از خاکهای شنی و ماسه‌ای و به عنوان بستر کشت برای گیاهانی که برای رشد و نمو به رطوبت بالایی احتیاج دارند مانند بنفشه آفریقائی، همچنین برای رشد قارچها که میسلیوم – بافت مولد قارچ – در کمپوست با لایه‌ای از پیت ماس روی سطح آن رشد و نمو پیدا می‌کنند. همچنین به عنوان ترکیب خاک برای گلدان‌ها به خصوص برای گلدان‌های آپارتمانی و کاشت نشاء گلخانه‌ای و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درختان: جهت کاشت درختان یک قسمت پیت ماس، با دو قسمت خاک را مخلوط کرده و پس از حفر چاله (دو برابر طول ریشه) و سست کردن خاک در ته چاله، درخت را در آن قرار داده و حفره را با مخلوط پیت ماس و خاک پر کرده و آبیاری می‌نمائید. جهت جابجایی درختان نیز یک قسمت پیت و دو قسمت خاک را در اطراف ریشه قرار دهید.

بیشتر بخوانید : نحوه ضد عفونی کردن خاک

سبزیجات، صیفی جات و گل‌ها: کافیست 5 سانتی متر پیت ماس را روی بستر بریزید و آن را تا 15 سانتیمتر عمق خاک مخلوط کنید و سپس دانه‌ها را بکارید. برای کاشت پیازچه بطور مساوی شن و خاک و پیت ماس را مخلوط نمائید.

چمن: برای کاشت چمن 5 سانتیمتر پیت را با 15  سانتیمتر خاک مخلوط کرده و دانه و کود را اضافه نمایید و بعد از آن سطح را با 6 میلیمتر پیت ماس بپوشانید.

قارچ: در تولید قارچ از پیت ماس جهت پوشش سطح Compost استفاده می‌شود.

نشاء: در تولید نشاء گلخانه‌ای پیت و كوكوپیت را به تناسب با هم مخلوط كرده، در سینی نشاء و … ریخته و بذر را در آن می‌كارند. در جنوب كشور به منظور تولید نشاء گلخانه‌ای گوجه فرنگی در فصل تابستان مورد استفاده قرار می‌گیرد.