معرفی گل شیپوری

گل شیپوری یکی از گل‌های بسیار زیبا می‌باشد که با برگ‌های بلند که دارای لکه‌های رنگی می‌باشد، چشم هر بیننده ای را به خود خیره می‌کند. این گل بسیار زیبا در گلدان و محیط‌های آپارتمانی قابل نگهداری و تکثیر می‌باشد. این گیاه دارای ساقه‌های ریشه مانند زیرزمینی است. در محل‌هایی که در آن بارش باران و درجه حرارت مناسب باشد، همیشه سبز است ولی در فصل خشک کمی رنگ آن کمرنگ می‌شود. زیستگاه آن ترجیحاً در کنار نهرها و برکه‌ها است و به شکل توده بزرگ و گسترده به رنگ سبز تیره رشد می‌کند.

جهت خرید بذر به فروشگاه بذر گل و گیاه نازبو مراجعه کنید.

مشخصات گل شیپوری

گل شیپوری بومی نواحی آفریقای جنوبی است. دارای ریزوم‌های ضخیم و دمگل قوی و بلند است. گل‌ها شبیه شیپور بوده و نظیر تمامی گیاهان تیره Araceaeگل آذین آن چمچه است. چون این گیاه مخصوص مناطق مرطوب و شرجی می‌باشد. بنابراین هنگام خرید اطمینان حاصل کنید که شرایط محیطی لازم برای پرورش این گیاه را دارید.

این گل بسیار بزرگ، سفید رنگ و قیف مانند است. در داخل آن میلچه یا اسپادیکس گرز مانند زرد رنگی قرار دارد و در اواسط تابستان شکفته می‌شود. برگ آن همیشه سبز، نیمه راست، کمانی شکل و به رنگ سبز تیره است.

این گل زیبا دارای رنگ‌های مختلف می‌باشد و ریشه آن غده‌ای می‌باشد و برای تزیین تپه گل‌ها و حاشیه‌ها یک گل ایده آل است.

اگرچه گل شیپوری را می‌توان به عنوان گیاهی زینتی و خانگی نیز نگهداری کرد، اما توجه داشته باشید که به دلیل نیاز این گیاه به محیطی نسبتاً خنک برای گل‌دهی، ممکن است بعد از خریداری گیاه مادری از یک نهالستان، گل‌دهی آن در سال‌های بعد به خوبی سال اول روی ندهد و به طور کل پرورش این گیاه به منظور گل‌دهی در محیط خانه و آپارتمان چندان آسان نیست.

از گل شیپوری برای مصارف گل بریده و دسته گل‌های عروس استفاده می‌کنند. گل شیپوری گیاهی چندساله است و اگر شرایط محیطی آن محیا باشد، می‌تواند همیشه سبز باشد، این در وهله اول بر میزان بارش باران و خواب یک دوره زمانی که رطوبت کافی وجود دارد بستگی دارد. ارتفاع این گیاه از 60 سانتیمتر تا یک متر می‌باشد و اندازه برگ‌های آن بستگی به مقدار نور دریافتی آن دارد.

با داشتن اطلاعاتی کافی در رابطه با عادات و نیازهای محیطی گل شیپوری می‌توان شانس خود را در پرورش این گیاه زیبا امتحان کرد و حتی در صورت عدم گل‌دهی زیاد، از آن می‌توان به عنوان گیاهی که برگ‌های زیبایی دارد استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: معرفی گل نیلوفر پیچ

چند گونه مهم گل شیپوری

گل‌های شیپوری گونه‌های مختلفی با توجه به رنگ‌های مختلفشان دارند که هر کدام ویژگی خاص خود را دارد که چند نمونه از گونه‌های مهم آن را بررسی می‌کنیم:

1- Z.aethiopica متداول‌ترین و معروف‌ترین گونه گل شیپوری است که بیشتر سفید رنگ است و به راحتی به یک متر ارتفاع می‌رسد. طول برگ‌ها به ۴۵ سانتیمتر می‌رسد و در اواخر زمستان و طی بهار بیشترین میزان گل‌دهی روی می‌دهد.

2- Z.elliottiana با نام لاتین " Golden Arum lily" شناخته می‌شود که دارای برگواره‌های زرد رنگ می‌باشد و در طول تابستان گل می‌دهد.

3- Z.rehmannii هم از گونه‌هایی است که در تابستان گل می‌دهد و رنگ گل‌ها آن صورتی رنگ مایل به ارغوانی است. ارتفاع آن ۴۰ سانتیمتر و ۳۰ سانتیمتر عرض دارد. این گونه به سرما بسیار مقاوم است و قادر به تحمل هوای سرد تا منفی 25 درجه را دارد.

برای خرید بذر گل و گیاه به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

شرایط نگهداری گل شیپوری

آبیاری: آبیاری نامناسب گل شیپوری در طی فصل رشد، از جمله دلایل عدم گل‌دهی و باز نشدن غنچه‌های گل است. گیاه شیپوری در صورت دریافت آب به شکل مداوم رشد می‌کند، اما در صورت وجود مقطعی کم آبی برگ‌های خود را از دست می‌دهد و در واقع به دوران استراحت خود فرو می‌رود اما از بین نمی‌رود.

در طی دوران استراحت که گیاه برگ‌های خود را نیز از دست می‌دهد، خاک گلدان را فقط باید در حدی که کاملاً خشک نشود، آبیاری کرد. بعد از طی شدن دوران استراحت و با دریافت آب کافی و مناسب مجدداً از قسمت زیرزمینی رشد آن آغاز می‌شود که البته آب را نیز باید به تدریج افزایش داد، یعنی هر مقدار که رشد گیاه افزایش یابد آب بیشتری را نیز باید بکار برد.

استفاده از حجم فراوان آب در اوایل شروع فعالیت ریزوم و رویش برگ‌های جوان از ریزوم گیاه، یکی از دلایل افزایش میزان پوسیدگی ریزوم و ریشه گیاه گل شیپوری توسط قارچ‌های مختلف بخصوص در شش هفته اول شروع فعالیت ریزوم است. همچنین گل شیپوری در زمستان به آبیاری کمتری نیاز دارد، اما این به معنی خشکی دادن به گیاه نیست و خاک آن در طی فصل زمستان باید همواره از رطوبت برخوردار باشد.در واقع هر مقدار که هوای محیط سردتر باشد باید آبیاری را کمتر و هر مقدار که دمای هوا افزایش یابد باید آبیاری را بیشتر کرد. محیط سرد و مرطوب از جمله دلایل اصلی پوسیدگی ریشه و ریزوم این گیاه است.

همچنین بخوانید: 6 نکته مهم برای آبیاری صحیح گیاهان

دما:  اکثر نمونه‌های گل شیپوری به سرما مقاوم هستند البته این به معنی سرسبز ماندن قسمت هوایی با وجود هوای سرد نیست، بلکه در صورت افت دما به حدود 12- درجه سانتیگراد قسمت هوایی از بین می‌رود، اما قسمت زیرزمینی زنده مانده و با مساعد شدن هوا رشد خود را آغاز خواهد کرد.

بهترین دما برای رشد این گیاه 20-18 درجه در طی روز و 16-13 درجه در طی شب است. پایین‌تر بودن دمای شبانه نسبت به دمای روزانه در گل‌دهی این گیاه نقش مهمی دارد و این موردی است که معمولاً تنظیم آن در محیط خانگی ممکن است مشکل باشد. این مسئله حتی در بروز رنگ مناسب در ارقامی که گل‌هایی با رنگ صورتی و نارنجی دارند، بسیار مهم است. همچنین اصولاً کاهش دمای شبانه بیش از این مقدار موجب سبز رنگ ماندن گل‌ها می‌شود و اگرچه حداقل دمایی که به برگسار این گیاه آسیب وارد نمی‌آورد 10 درجه سانتیگراد است، اما کاهش دما به زیر 12 درجه سانتیگراد موجب پریدگی رنگ گیاه و چروکیدگی گل‌ها خواهد شد.

بیشتر بخوانید  : گیاهان آپارتمانی مقاوم به سرما

از طرف دیگر در دمای بالای 23 درجه سانتیگراد گیاه دچار استرس گرما می‌شود و و حداکثر دما را تا 25 درجه سانتیگراد تحمل می‌کنند و در دمای 28 درجه سانتیگراد رشد آن متوقف می‌شود. محیط گرم از جمله دلایل عدم گل‌دهی این گیاه است.
نور :  به مکانی روشن با حداقل 6 ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد که البته بهتر است در طی روزهای گرم از آفتاب بعد از ظهر حفاظت شود. نور کم محیط یکی از دلایل عدم گل‌دهی گیاه و همچنین رنگ نامناسب گل‌ها و رنگ پریدگی گیاه است و گیاه برای گل‌دهی به نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. توجه داشته باشید که در صورت تابش نور مستقیم آفتاب باید گیاه از آبیاری و رطوبت مناسب خاک برخوردار باشد، در غیر این صورت به گیاه آسیب وارد خواهد شد.

خاک:  خاک این گیاه باید به گونه‌ای انتخاب شود که رطوبت را در خود نگهدارد و سریع خشک نشود بنابراین از مخلوط دو قسمت خاک باغچه +یک قسمت کود بسیار پوسیده گاوی و یا دو قسمت پیت ماس +دو قسمت خاک باغچه + یک قسمت شن یا پرلیت می‌توان استفاده کرد. عمق گلدان حداقل باید 30 سانتیمتر باشد. کمبود مواد غذایی از دلایل عدم گل‌دهی این گیاه است می‌توان از کودهای محلول مخصوص گیاهان آپارتمانی هر دو هفته و یا هر هفته البته با نصف غلظت معمول استفاده کرد.

جهت خرید کود مناسب به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

تکثیر:  اصلی‌ترین روش تکثیر این گیاه تقسیم ریزوم (ساقه زیرزمینی) گیاه است. زیرا به مرور زمان گیاهچه‌های کوچکی که در واقع پاجوش هستند در کنار گیاه مادری و از ساقه زیرزمینی شکل می‌گیرند، موجب ازدحام بوته اصلی می‌شوند. ازدحام گیاه مادری یکی از دلایل عدم گل‌دهی گیاه نیز می‌تواند باشد. در زمان استراحت گیاه و یا اگر گیاه همیشه سبز است در اوایل بهار ریزوم بیرون آورده می‌شود و بعد از تمیز کردن خاک اطراف ریزوم و ریشه‌ها نسبت به تقسیم آنان و کاشت هر قسمت در گلدانی جداگانه اقدام کرد. بر روی هر قطعه از ریزوم باید حداقل یک عدد جوانه وجود داشته باشد.

عمق کاشت با توجه به اندازه آنان کمی متفاوت است و معمولاً در عمق  10-5 سانتیمتری کاشته می‌شود و باید تقریباً به شکل عمودی در خاک قرار گیرند. عمق کم و یا زیاد ریزوم‌ها می‌تواند منجر به عدم گل‌دهی مناسب این گیاه شود. قبل از کاشت و قرار دادن قطعات ریزوم در بستر کاشت جدید، بستر کاشت را ابتدا به خوبی مرطوب کنید و اجازه دهید که آب اضافه از آنان خارج شود. این گلدان‌ها باید در مکانی خنک و بستر کاشتی مرطوب نگهداری شوند تا رشد خود را آغاز کنند. بذر  گیاه را نیز در تکثیر آن استفاده می‌کنند. میوه‌ها وقتی می‌رسند زرد یا نارنجی رنگ می‌شوند و بذرها را می‌توان از داخل آن بیرون آورد و پوشش روی آن‌ها را تمیز کرد و در فصل بهار کاشت.

برای خرید خاک و بستر کشت به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

عمق کاشت بسیار کم است و فقط لازم است تا لایه نازکی از بستر کاشت بر روی آنها قرار گیرد. دمای مناسب سبز کردن بذر حدود 20 درجه سانتیگراد است و جوانه زنی طی چند هفته روی می دهد. حدود دو یا سه سال طول می‌کشد تا گیاه حاصل از رویش بذر به توانایی گل‌دهی برسد.

بیشتر بخوانید: استفاده از هورمون های ریشه زایی در قلمه زدن

بیماری‌ها و آفات گل شیپوری

از آفات این گیاه می‌توان به شته اشاره کرد. تریپس‌ها می‌توانند موجب بدشکلی گل‌ها و کاهش تشکیل گل‌ها شوند. شپشک آرد آلود نیز از جمله دیگر آفات این گیاه محسوب می‌شوند. در بیماری پوسیدگی پیتیوم  Pythium rot ممکن است اول ریشه‌ها بپوسند و قسمت زیرزمینی صورتی و یا زرد و بدشکل شود و بر روی آن زخم‌هایی آبدار شکل گیرند.

بر روی ریشه‌ها نیز زخم‌های نامنظم و خاکستری شکل بوجود می‌آید. شرایط گرم و مرطوب و رطوبت بیش از اندازه خاک به همراه بافت سنگین خاک و زهکش ضعیف بستر کاشت از جمله دلایل شیوع این بیماری است. در پوسیدگی ریشه با عامل فیتوفترا  Phytophtora root rot حاشیه برگ‌ها و یا تمامی پهنه آنان زرد می‌شوند و پژمرده می‌شوند که دلیل آن از بین رفتن سیستم ریشه گیاه به دلیل فعالیت قارچ فیتوفترا است.

رطوبت بیش از اندازه بستر کاشت نیز یکی از دلایل اصلی شیوع این بیماری است. پوسیدگی طوقه با عامل ریزوکتونیا Rhizoctonia solani موجب پوسیدگی قسمت پایین ساقه و در نزدیکی سطح خاک و یا در زیر سطح خاک می‌شود و علایمی همانند پژمردگی و زردی برگ‌ها را بوجود می‌آورد.

شرایط گرم و مرطوب نیز از جمله موارد تحریک شیوع این بیماری است. پوسیدگی نرم  با عامل  اروینیا  Erwinia soft rot موجب پوسیدگی ریزوم‌ها می‌شود. البته بیماری پوسیدگی نرم توسط باکتری نیز ایجاد می‌شود. حاشیه برگ‌ها زرد شده می‌سوزند و از بین می‌روند و قسمت‌هایی از ریشه نیز می‌پوسد و قهوه ای رنگ می‌شود.

همچنین بخوانید: کنترل بیولوژیک آفات

چرخه رشد و دوران استراحت گیاه شیپوری

از آنجاییکه این گیاه به محیطی خنک و مرطوب نیاز دارد بنابراین در طی فصل گرم و خشک تابستان به دوران خواب و استراحت فرو می رود. البته این مسئله ثابت و همیشگی نیست و در واقع چگونگی دریافت آب و به بیان دیگر خشکی کشیدن گیاه تعیین کننده اصلی دوران استراحت آن است و نه درجه حرارت محیط

بنابراین اگر در طی تابستان به خوبی گیاه آبیاری شود، اما در طی پاییز و زمستان آبیاری را کاهش دهیم، دوران استراحت گیاه را می‌توان از تابستان به زمستان تغییر داد. با طی شدن دوران رشد و نزدیک شدن به دوران استراحت، برگ‌های گیاه زرد می‌شوند و آبیاری گیاه کاهش می‌یابد و با خشکیدن کامل برگ‌ها آبیاری را باید متوقف کرد و فقط به میزانی گیاه را آب داد که خاک به دلیل خشکی سفت و محکم نشود.

بیشتر بخوانید : معرفی گل لیلیوم

همگی برگ‌های خشکیده را از سطح خاک جدا می‌کنیم. در زمان استراحت گیاه می‌توان نسبت به تعویض گلدان و تقسیم ریزوم آن اقدام کرد. لازم به ذکر است که اگر آبیاری گیاه ادامه یابد و گیاه خشکی نکشد به دوران استراحت نیز فرو نمی‌رود، حالتی همیشه سبز را در سراسر سال حفظ می‌کند.

در دوران استراحت گیاه می‌توان ریزوم‌ها را از خاک نیز درآورد و در مکانی خنک و خشک با دمای 10-4 درجه سانتیگراد نگهداری کرد. بکارگیری این میزان درجه حرارت در طی دوران استراحت و حداقل به مدت 12-10 هفته موجب برطرف شدن نیاز استراحت ریزومهای این گیاه و برانگیختگی جوانه های گل و در نتیجه گل‌دهی بهتر گیاه در طی فصل رشد آینده خواهد شد.