نحوه کاشت و پرورش درخت فندق در خانه

فندق درختچه زیبایی است که در اثر کنار هم قرار گرفتن و در یک ردیف بودن به موازات سایر ردیف‌ها باغاتی زیبا انبوه را به وجود آورده که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. اوج زیبایی باغات فندق اواسط فصل بهار است وقتی که شکوفه‌های فندق نمایان شده و سبزی برگ‌ها با سفیدی شکوفه‌ها با هم در آمیخته و منظره ای چشم نواز ایجاد می‌شود. آب و هوا در رشد و نمو درخت فندق تاثیر بسزائی دارد، بطوری که فندق طالب آب و هوای معتدل، مرطوب و نسبتاً سرد می‌باشد (دوستدار زمستان ملایم و تابستان خنک است)

ارقام فندق :
رقم بارسلونا، رقم باتلر، رقم انیس رقم ایستاریکی ، رقم نور تامتون ، رقم آنا، رقم سلف ها سگر (پوست آزاد)، رقم اسکینر، رقم توندا جنیتل

جهت خرید بذر درخت به فروشگاه بذر گل و گیاه نازبو مراجعه کنید.

مشخصات درخت فندق:

فندق درختچه ای است با ارتفاع 1/5 متر که معمولاً بلند نمی‌شود، ولی در مواردی که شرایط آب و هوایی مساعد و خاک بسیار حاصلخیز باشد به ارتفاع 6 تا 7 متر (گاهی بیشتر) در می‌آید و به سهولت جنگلی انبوه به وجود می‌آورد. بومی اروپا و آسیای صغیر است که کشت آن از زمان‌های بسیار قدیم در ایران متداول بوده و به صورت خودرو در جنگل‌های ارسباران، تالش، زنجان دیده می‌شود.مهمترین مناطق تولید فندق در ایران ناحیه اشکور(سفلی و علیا)، است.این منطقه بیش از ۶۰ درصد تولید فندق ایران را تحت پوشش دارد و در مجموع نیز هشتاد و پنج درصد فندق تولیدی ایران در استان گیلان صورت می گیرد همچنین ایران در رتبه ششم جهان در تولید فندق قرار دارد.برخی دیگر از مناطق تولید فندق ایران می توان به استان قزوین اشاره کرد درخت فندق پهن و نوک تیز با دو ردیف دندانه، به رنگ سبز یا دم برگی بطول تقریباً یک سانتیمتر می‌باشد. فندق دارای دو نوع گل نر و ماده است که به صورت سنبله آویخته در پاییز ظاهر می‌شود. نوع نر این گل‌ها دارای ۳ تا ۸ پرچم است و مجموعه آن به صورت سنبله‌های آویخته در پاییز ظاهر می‌شود. هر گل آذین گل‌های ماده فندق 10 عدد گل کوچک دارد، اما در هر خوشه 3-2 عدد میوه تشکیل می‌شود. گل‌های فندق 3 تا 4 سال پس از کاشت ظاهر می‌شوند. اما باردهی از 5 الی 6 سالگی آغاز می‌گردد و به مدت 20 - 10 سال درختان فندق باروری اقتصادی دارند. میوه آن که فندق نامیده می‌شود، در حالت تازه از پوشش سبز رنگی پوشیده شده است، ولی تدریجاً پس از خشک شدن از آن جدا می‌شود. گرچه چوب فندق به سرمای زیاد مقاوم است اما به جوانه‌های گل فندق در 10- درجه سانتیگراد آسیب جدی وارد می‌شود و موجب کاهش محصول می‌گردد.

همچنین بخوانید: آووکادو و شرایط نگهداری و پرورش آن

نحوه کاشت و پرورش فندق

کاشت و پرورش فندق به لحاظ اقتصادی دارای اهمیت بالایی است و در کشت آن باید به شرایط آب و هوایی و منطقه ای توجه کرد. بالا بودن یا پایین بودن دما در منطقه زیر کشت می‌تواند آسیب زیادی را به درختان وارد کند، زیرا این درختچه در شرایط آب و هوایی مساعد قابل رشد است. فندق از طریق بذر، پاجوش، پیوند و خواباندن تکثیر می‌شود.

تکثیر درخت فندق از طریق هسته و بذر

برای کاشت و پرورش فندق می‌توان از میوه تازه استفاده کرد، اما علاوه بر این که رویش و جوانه زنی هسته این گیاه سخت است، گیاه حاصل شده شبیه گیاه مادری نخواهد شد و در خصوصیات خود از نظر کیفیت و کمیت میوه می‌تواند با گیاه مادری متفاوت باشد. به هر حال برای کاشت هسته می‌بایست میوه‌ها را در اواخر تابستان یعنی زمانی که پوسته‌ها کمی سخت شده است و به رنگ قهوه‌ای قرمز درآمده است از گیاه مادری جدا کرد. با استفاده از یک سمباده باید سعی کرد که ضخامت پوسته را کاهش داد. شکستن روش خوبی نیست زیرا می‌تواند به هسته درون میوه آسیب برساند. سمباده زدن نیز می بایست با دقت باشد تا به هسته آسیب نرسد. زمانی که پوسته نازک شد سمباده زدن را می‌بایست متوقف کنیم. میوه‌هایی که اکنون پوسته‌های نازکی دارند به مدت 24 ساعت در آب قرار می‌گیرند. میوه‌هایی که بر روی آب شناور می‌شوند را دیگر استفاده نمی‌کنیم، زیرا آنها جوانه زنی خوبی نخواهند داشت. مابقی میوه‌ها را در مخلوطی که می‌تواند رطوبت نگهدارد، همانند شن +خاک برگ که حدود 20 سانتیمتر عمق دارند قرار می‌دهیم به نحوی که عمق کاشت میوه‌ها حدود 5-2.5 سانتیمتر است. گلدان را داخل پلاستیک شفاف بگذارید، اما در پلاستیک را یا نبندید و یا اگر می‌بندید بر روی بدنه پلاستیک چندین سوراخ به منظور تهویه هوا ایجاد کنید. بعد از قرار دادن بذرها در پوشش پلاستیکی، نوبت برطرف کردن نیاز سرمایی بذرها است. ظرف حاوی بذرها را درون یخچال و یا مکانی سرد که دمای حدود 4-3 درجه دارد قرار می‌دهیم و مدت زمان مورد نیاز حدود 5-3 ماه است. در طی این مدت نباید اجازه داد که مخلوط خاکی کاملاً خشک شود، اما نیازی به آبیاری نیز نیست بلکه کافی است سطح آنرا با عمل غبار پاشی آب کمی مرطوب کنیم. بعد از گذشت این مدت زمان، ظرف محتوی بذرها را به مکانی روشن و با دمای حدود 26 درجه در طی روز و 21 درجه در طی شب قرار می‌دهیم. مراقب عدم خشک شدن سطح خاک باشید. اگر همه چیز خوب پیش برود، حدود 30 روز بعد شاهد جوانه زنی هسته‌ها خواهیم بود. گیاه جوانی که از بذر جوانه می‌زند باید حدود 30-15 ارتفاع بیابد و بعد آماده انتقال از ظرف اولیه به مکان بعدی می‌شود.

همچنین بخوانید : کاشت آناناس در خانه

تکثیر از طریق خوابانیدن گیاه

مهمترین روش تکثیر این گیاه، خوابانیدن است. توجه کنید روش خوابانیدن شیوه‌های مختلفی دارد که برای درختان فندق از شیوه خوابانیدن تپه ای استفاده می‌شود. یعنی مخلوط خاک به شکل تپه‌ای کوچک بر روی ساقه های کوتاه شده گیاه مادری قرار می‌گیرند تا این ساقه‌ها در بین چنین مخلوط خاکی تولید ریشه کنند. در این روش گیاه فندق در طی زمستان که در حال رکود است کف زنی می‌شود یعنی شاخه‌های آن از نزدیک سطح زمین قطع می‌شوند. این کار باعث می‌شود که با آمدن بهار، شاخه های جدیدی مجدداً و از ریشه‌های گیاه رویش کنند. البته عمل کوتاه کردن ساقه‌ها در بهار نیز انجام می‌شود، زیرا اگر اجازه دهیم جوانه‌های گل روی این شاخه‌ها شکل بگیرند، در واقع گیاهانی را که قرار است از این طریق تکثیر کنیم ضعیف کرده ایم. همچنین برخی از پرورش دهندگان اجازه می‌دهند که از میانه این شاخه‌ها، یک یا دو شاخه بلند شوند و برگ سار داشته باشند، تا در غذا سازی برای ریشه‌های گیاه مادری (و نه ریشه‌هایی که قرار است روی بدنه ساقه‌ها شکل گیرد) نقش داشته باشند و به این مسئله کمک بکنند، اما مابقی ساقه‌ها در این مقطع زمانی یعنی اوایل بهار مجددا تا نزدیکی سطح زمین کوتاه می‌شوند. سپس به شاخه تا اوایل تابستان اجازه رشد داده می‌شود که در این زمان شاخه‌ها به ضخامت حدود 1-0.5 سانتیمتر می‌رسند.

تکثیر از طریق پیوند زدن

شیوه پیوند یکی دیگر از راه‌های کاشت و پرورش فندق است. یعنی پایه از یک نوع و قسمت تاج از نوعی دیگر است. معمولاً پایه از انواعی انتخاب می‌شود، که دارای خصوصیت خوب ریشه‌دهی و گستراندن ریشه در خاک و همچنین تولید کم پاجوش باشد و ارقامی که دارای خصوصیات و کیفیت بالای میوه هستند برای تاج انتخاب می‌شوند و روی پایه با استفاده از روش پیوند قرار می‌گیرند. از شیوه های مختلف پیوند همانند انگلیسی، پیوند زبانه‌ای و یا شکافی به منظور انجام عمل پیوند استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: آموزش پیوند زنی درختان

شرایط نگهداری درخت فندق

آبیاری: این گیاه به آبیاری منظمی نیاز دارد قبل از هر بار آبدهی سطح خاک را چک نمایید در صورت خشک شدن مجدداً آبدهی را انجام دهید. هر 4 روز یکبار آبدهی برای گیاه مناسب می‌باشد.

خاک: فندق درختی است که با هر نوع خاکی سازش دارد، اما جهت رشد بهتر به خاک نیمه عمیق (حداقل 50 سانتیمتر) با قدرت جذب آب بیشتر نیاز دارد، خاک‌های رسوبی، رسی و شنی برای رشد این گیاه مناسب هستند، میزان آهک موجود در خاک باید کمتر از 10 درصد باشد، زیرا ریشه درخت در خاک خفه می‌شود و از بین می‌رود، به همین دلیل باید خاک سبک و با زهکشی خوب داشته باشید تا گیاهتان رشد خوبی داشته باشد.

برای خرید خاک و بستر کشت به فروشگاه اینترنتی نازبو مراجعه کنید.

نور: فندق به نور مستقیم و زیاد آفتاب نیاز دارد، آن را در محلی از حیاط بکارید که نور خوبی را دریافت نماید.

رطوبت: میزان رطوبت نسبی مورد نیاز فندق 60-80 درصد می‌باشد.

همچنین بخوانید : 30 میوه عجیبی که تا بحال نمی‌شناختید

برداشت

گل‌دهی فندق ۳ تا ۴ سال پس از کاشت صورت می‌گیرد، ولی معمولاً باردهی از سال ۵ یا ۶ شروع می‌شود، مدت باردهی ۱۰ تا ۲۰ سال است. شاخه‌هایی که طول آنها ۱۶ تا ۲۵ سانتیمتر است بیشترین ظرفیت باردهی را دارند. برداشت فندق در اواخر تابستان تا اوایل پائیز و زمانی انجام می‌پذیرد که برگ‌ها و خوشه‌های خاردار میوه شروع به قهوه ای شدن نمایند. میوه‌ها را هر ساله با کمک دست و یا ماشین آلات لرزاننده پس از رسیدن برداشت می‌کنند، زیرا متعاقباً با ریزش میوه‌ها و برگ‌هایش مواجه می‌شوند. بدین دلیل بسیاری از باغداران بجای استفاده از دستگاه‌های لرزاننده ترجیح می‌دهند که میوه‌های فندق بصورت طبیعی بر سطح زمین بریزند، سپس براحتی جمع آوری گردند. میوه‌های فندق پس از رسیدن بر روی زمین می‌ریزند. میوه‌هایی که به روی زمین می‌ریزند، در اثر رطوبت خاک تغییر رنگ می‌دهند، از این رو برای جلوگیری از آن باید در اولین فرصت پوست میوه‌ها جدا شود. میوه‌ها در طول فصل باید ۲ تا ۳ بار جمع‌آوری شوند.